Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
logicznegoujmowaniaproblematykipaństwowejswojewykładyprowadził
MarianJedlicki.Podzieliłonwykładanymateriałnazagadnieniazwiązane
zustrojemwewnętrznymWielkiejBrytaniiorazpokazywałtopaństwojako
imperiumipotęgękolonialną,uwzględniającpośródzagadnieńustrojowych
nietylkoproblematykęorganówwładzy,lecztakże-traktowanezrówną
uwagą-brytyjskisystempartyjnyiprasępolityczną17.
Dyboskipodkreślał,coznalazłosięwstenogramiewykładu,żepolitykę
brytyjskąwidzijakozwiązanązwielkimiosobowościamijejliderów,którzy
definiowalicharakterpolitykiwkonkretnychokresachhistorycznych.Tak
kształtowałasięjegozdaniemperiodyzacjadziejówpolitycznychAnglii,
wktórejwyróżnianookresynazwaneodimionwybitnychmonarchów-jak
okreselżbietański,nczterechJerzych”
,wiktoriańskiczyedwardowski18.
Tenspersonalizowanysposóbprzedstawianiazjawiskpolitycznychłączył
zniezwykleprzenikliwympokazywaniemzagadnieńdoktrynalnych,ustro-
jowychizwiązanychzprocesemzmianspołecznych,jakiewyznaczałyrealia
angielskiejpolityki.Wodniesieniunaprzykładdookresuwiktoriańskiego
pokazywał,jakwpierwszychlatachpanowaniakrólowejWiktoriinastąpi-
łoprzekształcenieformacjiziemiańskiejwkierunkukulturymieszczańskiej,
którejwyrazembyłareformawyborczaz1832r.dającamieszczanomprawo
głosu.Następniescharakteryzowałtzw.drugąreformęwyborcząz1867r.,
którazdecydowałaouczestnictwiewdemokracjiszerokichwarstwspołecz-
nych,wtymprzedewszystkimrobotników.Uważał,żeistotątychprzemian
niebyłozwiększenieliczbyludnościposiadającejprawawyborcze.Ichsens
widziałwzmianachduchacałegobrytyjskiegoustawodawstwa.
PodawałprzykładpopularnegostwierdzeniaBenjaminaDisraelegonequa-
lityofopporunity”
,oznaczającegorównośćszansżyciowych,któretłumaczył
wszerokimkontekścieewolucjidoktrynypolitycznejodliberalnegopojmo-
waniarównościszansprzyjaknajmniejszejingerencjipaństwadorówności
szanspojmowanejjakowydźwignięciewarstwrobotniczychprzezpaństwo
ponaddotychczasowypoziomżycia,takabymoglionifaktyczniewspółdecy-
dowaćolosachpaństwa.TenmodelpaństwaopiekuńczegobyłzdaniemDy-
boskiegowdrażanyprzezprospołeczne,nowoczesneustawodawstwoidzia-
łaniawspierająceruchyrobotnicze,zajakieuważałnaprzykładpolityczne
koncepcjerealizowanewłaśnieprzezkonserwatywnegopremieraBenjamina
Disraelego,któryszukałpoparciawśródmasrobotniczych19.
17
M.Z.Jedlicki,UstrójiukładsiłpolitycznychAngliiiDominjówangielskich,
nakładem
KołaUczniówiAbsolwentówSNP
,
Kraków1935,s.34inast.
18
R.Dyboski,PolitykaangielskaXXwieku,nakłademKołaUczniówiAbsolwentówSNP
,
Kraków1939,s.1.
19
Ibidem,s.3.
