Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
30
zpierwszychlatdziałalnościszkoły-sporządzonenapodstawiewykładów
RostworowskiegoiKumanieckiego-jakitepóźniejsze-Starzewskiego,Dy-
boskiegoiJedlickiego.
Wpierwszychlatachdziałalnościszkoływsposóbszczegółowypodcho-
dzonodowyjaśnianiagenezyprocesówhistorycznychzwiązanychzustroja-
mipaństwowymi.Wtymsensieustrojoznawstwozawierałoelementydzie-
dziny,którawspółcześniewykładanajestjakohistoriapaństwaiprawa.Tak
prezentowałparlamentaryzmbrytyjskiMichałRostworowski,przyjmując
wodniesieniudoAngliizałożenie,żewodróżnieniuodinnychpaństweuro-
pejskichnależybadaćtezagadnienia,pokazującprocesyhistoryczneifakty,
anietraktowaćichwsposóbdogmatyczno-prawny.
Rostworowskiprzeprowadziłszczegółowywykładhistorycznyobejmu-
jącyzagadnieniaustrojoweodczasównormańskich,przezMagnaCharta
Libertatum,ażdoXIXw.,wykładtenmiałjednakwyraźniepolitologiczny
charakter.Autornietylkoomawiałaktyprawneinaichprzykładziepokazy-
wałsystem,jakirodziłsięiewoluowałwAnglii,lecztakżeprzedstawiałtło
polityczneikorzeniekulturoweposzczególnychgrupetnicznychzamieszku-
jącychtenkraj.Pokazywałprzekrójspołecznyiklasowycharaktertegospo-
łeczeństwaorazpoczątkiadministracjipaństwowej.Wykładtoczyłsięwokół
zagadnieńustrojowych,wtymprzedewszystkimustrojuadministracyjnego
budowanegowokółwładzykrólewskiej12.
PokazywałRostworowskiewolucjęnelementureprezentacyjnego”
,nie-
zwykleważnegozpunktuwidzeniapóźniejszegorozwojuparlamentaryzmu.
Analizowałpodtymkątemrozwójstrukturywłasnościowejiewolucjęsyste-
mulennegowkierunkukapitalistycznegosystemukatastralnegowiążącego
zprawemwłasnościkonkretneobowiązkiwzględempaństwa13.Prezentował
zmieniającysięnaprzestrzenidziejówprzekrójspołeczeństwaangielskiego
ipokazywał,jaknaposzczególnychetapachrozwojuhistorycznegowpły-
wałonnakształtwładzywtymkraju.WykładRostworowskiegokończyłsię
stwierdzeniem,żetaknaprawdędopierowielereformparlamentuwXIXw.
otworzyłoprocesdemokratyzacjiurządzeńangielskich,zmieniającukład
władzyskładającejsięztrzechelementów:korony,gabinetuiparlamentu
wukładczteroelementowywzbogaconyoczynnikspołeczny-niezależnąod
organówwładzypaństwowejmasęwyborczą14.
Wtychsamychlatach1921/1922i1923/1924,wktórychRostworowski
prowadziłprzedmiotnGenezairozwójparlamentaryzmuangielskiego”
,Ka-
zimierzKumanieckiwykładałnUstrójadministracyjnypaństwzachodnich”
.
12
M.Rostworowski,Genezairozwójparlamentaryzmuangielskiego,nakłademKołaUcz-
niówiAbsolwentówSNP
,Kraków1922,s.7.
13
14
Ibidem,s.21,25.
Ibidem,s.140,142.
