Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
Wstęp
iprocedurydemokratyczne.Jakoludzienowocześnijesteśmyprzyzwycza-
jenidomyśleniawkategoriachpostępuliniowego,któregokresunieznamy”
(Leggewie,Welzer2012,s.9).Oilemożnabyłojeszczekilkadziesiątlattemu
pisaćtak,jakczyniłtoRobertFulghum(Fulghum2008),żewszystkiego,co
jestważnewżyciu,nauczyliśmysięwprzedszkolu,otylewponowoczesnym
świecieszkołaprzestajebyćforpocztązmianwżyciuspołecznympaństwa.
Tymsamymwszystkoto,comożebyćnajbardziejprzydatnewżyciumłodych
pokoleń,uzyskująonepozaszkołą,aniewniej,aczkolwiekwdużymstopniu
dziękiniej.
Wświeciepłynnejnowoczesnościrozmiarradykalnychzmianwkluczo-
wychdlaludzkiejegzystencjisferachcodziennegożyciasprawia,żewpisane
weńkryzysyekonomiczne,demografczne,klimatyczne,zdrowotne,aleispo-
łecznezmuszająnasdoponownegomyśleniaowarunkachżyciaprzyszłych
pokoleń.„Niechodzituoperspektywęintheyear2525,leczodającąsięogar-
nąćspojrzeniemwspółczesność.Ktourodziłsięw2010roku,tenmożedożyć
jeszczeroku2100”(tamże,s.10).Możedożyć,alewcaleniemusinietylkoze
względunaniekorzystnedlaludzkościzmianyklimatyczne,emigracyjneruchy
ludnościzpołudnianapółnocizewschodunazachód,zewzględunawojny,
głód,chorobyczybrakdostępudowody,aleiinneszkody,któresągenerowane
takżezudziałemedukacjiszkolnej.Wtakimświeciedziałaniawładzmogą
doprowadzićdoniezamierzonychczynieprzewidywanychskutkówubocznych
lubnawetbezpośrednich,którebędąsprzecznezfunkcjamizałożonymiczy
nawetnajlepszymiintencjamirządzących.
NieprowadzimywPolscebadańnaukowych,któredotyczyłybyjawnych
iukrytychfunkcjiwładzoświatowychsprawowanychprzezkadryurzędników
MinisterstwaEdukacjiNarodowej(wPRL–MinisterstwaOświatyiWychowa-
nia).Jesttobowiemostatnibastionsocjalizmu,państwatotalitarnego,który
skutecznieiwdużymstopniu,wsposóbukrytydlaspołeczeństwa,reprodukuje
mechanizmycharakterystycznenietylkodlacentralistycznychustrojówoświa-
towych,aleimonistycznych,tyleżezmieniającychsięwrazzwyboramidemo-
kratycznymidoSejmu.Sprzyjatemuwciążistniejącaatomizacjanaukspołecz-
nychihumanistycznych.
To,cowokresiePRLbyłoważnezpunktuwidzeniaplanowaniadziałal-
nościoświatowejwpaństwie,amianowiciejejuwarunkowaniageografczne,
środowiskowe(wiejskie,wielkomiejskie,małomiasteczkowe;regionywschod-
nie,zachodnie,południoweczypółnocnekraju;nizinne,górskie;poziomprze-
strzennegozagospodarowaniakraju,azatemiinwestycji,lokalnychzasobów
wydobywczych,potencjałprodukcyjny;rozmieszczenieimigracjeludności,
gęstośćzaludnienia,strukturazatrudnieniaibezrobocia;terytorialnyukład
dochodunarodowego;rozmieszczeniedziałalnościpozagospodarczej;warunki
klimatyczne;zasobykulturalne,siećbibliotek,klubówsportowych,ośrodkiaka-
demickieitp.),dzisiajjestbadaneparcjalnie,bezposzukiwaniawzajemnych
zależnościmiędzypowyższymiczynnikamijakorzutującyminaprocesyrozwoju
szkolnictwaiedukacji.
