Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
Wstęp
napowodyuruchamianychprzeznauczycieliprotestów,rezolucji,gróźb,żądań,
apeliiniekończącychsięnegocjacjizwiązkowcówzwładzami.
Ideologiaopozycyjnaprzewidywała,żepoobaleniuustrojurealnegosocjalizmupowstanie
Rzeczpospolitasamorządna,wktórejwładzaprzejdziewręceelitlokalnych,demokratyczniewybra-
nych.Spodziewanosiętakże,żeeliminacjainstytucjipaństwasocjalistycznegoieliminacjawładzy
PZPRustabilizujeustrój,wktórymsprawiedliwośćspołecznazostaniezapewnionaprzezrealizację
zasadchrześcijańskichorazzasadwypracowanychprzezideologówdemokratycznychruchówludo-
wych.Tymczasemwielkatransformacjazmieniającarealnysocjalizmwkapitalizmidemokracjęparla-
mentarnąprzyniosłaobokzmianpożądanychtakżewładzęszybkosięodradzającychelitposiadania,
stworzyławarunkidorabianiasiędziałaniamiprzestępczymibądźwykorzystującymilukiwprawie,jak
przemyt,oszustwabankowe,nadużyciawładzypolitycznejdlaprzyznawaniadotacjiitp.Tamoralna
dzikośćpowstającegokapitalizmuzostałaodczytanaprzeznauczycielijakozdradaideałów,októre
walczyli(Szczepański1993,s.IV).
Mamnadzieję,żeniniejszestudiumnarracyjno-dyskursywne,azarazem
krytyczne,będziesprzyjaćkoniecznościpowrotudoprognozowaniapolityki
oświatowej.Wymagatorozumowaniatypudedukcyjnego,toznaczywypro-
wadzaniazracjiuznanejzawzględnieprawdopodobnieprawdziwąnastępstw,
wniosków,którebędąpodstawądoracjonalnego,merytokratycznego,anie
populistycznegoplanowaniazmianoświatowych.Wprognozowaniuoświato-
wympowinnauwidaczniaćsiękreatywnafunkcjapolitykioświatowej.Jakjed-
nakprognozowaćcokolwiekdlaoświaty,kiedyniewiemy,wjakimonabędzie
funkcjonowaćustrojupolitycznym,wjakichwarunkachspołecznych,gospodar-
czychidemografcznych?Wciążmamywkrajuwizjekrótkookresowe,prak-
seologiczne,któresąnastawionenaskuteczność,efektywność,korzystność,
dokładność,spójność,awięcwymiernośćzmianwewnątrzszkolnych,mających
rzutowaćnazmianypostawwśróddzieciimłodzieży,aczasamiinazmiany
społeczneczywgospodarce.
Niejestłatwoprowadzićbadaniakrytyczne,narracyjno-dyskursywne,
gdyżdotycząonewspółczesnychwydarzeń,wtymprzypadku–oświatowych
iudziałuwnichpolitykóworaznauczycieliiuczniów„skazanych”przezrządzą-
cychnakoniecznośćwprowadzaniareformwszkolnictwiepublicznym.Dyskurs
powstajewjakimśszczególnymkontekściespołecznym,politycznym,historycz-
nymitp.Musimyzatemwodniesieniudozaistniałychwypowiedziuwzględniać
przebiegwydarzeń,procesów,faktówwwymiarzetemporalnym,byzarazem
uwydatnićdającesięodczytaćfenomenyróżnegocharakteruizakresuzmian
(w)edukacji.Mojestudiumkrytycznedotyczyszkolnictwapublicznego,bowiem
niepubliczneobronisięwkażdejsytuacji,nawetwsystemiequasi-totalitarnym,
jakimbyłaPRL.Byliśmyjedynympaństwemwoboziesocjalistycznymzeszko-
łamikatolickimi,awięcpozapaństwowymi.
Trudnośćanalizowaniadyskursuwynikazfaktu,żeniemamywgląduwe
wszystkiedokumenty,nieznamywielufaktów,któresąskrywaneprzedspo-
łeczeństwemprzezsprawującychwładzę.Kulisyreformszkolnychwymagają
zupełnieinnychbadań,amianowiciehistorycznych,kiedyzostająodtajnione
