Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
19
irządów,kongresówipublikacjinaukowych.Jestonajednakzarazemnośnikiem
postprawdy,czylizpremedytacjąstosowanymprzezpolitykównarzędziemdo
wprowadzaniaobywateliwbłąd,dooperowaniakłamstwem,niedopowiedzeniami,
wyrwanymizkontekstupoglądamiczywiedząwkomunikacjizespołeczeństwem.
JakpisałArturBartkiewicz,postprawdato
[ł]słowoodnoszącesiędookoliczności,wktórychobiektywnefaktymająmniejszywpływna
opiniępublicznąniżodwoływaniesiędoemocjiiprzekonańodbiorców.Innymisłowypostprawda
toprzekaz,któregostosunekdoprawdymożebyćbardzoluźny–najważniejszejest,abytreść
takiegoprzekazuoddawałastanduchaizgadzałasięzwiedzą,którąjużdysponująjegoodbiorcy
(Bartkiewicz2017,s.10).
Postprawdąjestwszystkoto,coumieszczająnaFacebooku,Twitterzeitp.
samipolitycy,pseudodziennikarze,aleirzecznicyprasowiministerstw,reklamo-
dawcy,malwersanci,służbyspecjalne,byletylkowmówićodbiorcomto,czego
onisaminiesąwstaniesprawdzić,zweryfkować.Odbiorcymusząpolegać
nareprezentowanymprzeznadawcętzw.autorytecieinstytucjiczyautorytecie
władzy,aleniesąjużwstanieodróżnićprawdyodfałszu,gdyżautorytetyoso-
bowesąprzezmanipulatorówniszczone,degradowane,bynieprzeszkadzały
fałszerzomrzeczywistościwmanipulowaniuspołeczeństwem.
Właśniedlategojedenministeredukacjimożepowiedzieć,żebadania
PISAsądowodemnawybitneosiągnięciapolskichgimnazjalistów,zaśdrugi
–odwołującsiędotegosamegoraportu–możestwierdzić,żejestwprostprze-
ciwnie.Wystarczytylkosięgnąćpoinnyfragmentraportu,któregoitakwszy-
scynieprzeczytają,anawetgdybybyliwstanietouczynić,toniezrozumieją
danych,którezostaływnimprzedstawione.Dotegopotrzebnajestspecjali-
stycznawiedza.Partiepolityczne,takżeteuwładzy,mająswoichproducentów
postprawd,awięcosoby,któreprofesjonalniezajmująsięokłamywaniemludzi,
wprowadzaniemichwbłąd,byniebuntowalisię,nieprotestowali,tylkoprzyj-
mowalikażdewyjaśnieniezaprawdę,którajestoczywistasamaprzezsię.To
takżeformasprawowaniawładzy,dziękiktórejmożnaodwrócićuwagęspołe-
czeństwaodpoważniejszychbłędów,zagrożeńczykryzysów(ekonomicznych,
parlamentarnych,społecznychitp.).
Postprawdajestkłamstwemwdwóchznaczeniach:1)jestkomunikowa-
niemrzeczywewłasnymprzekonaniufałszywych;2)jestświadomymwprowa-
dzanieminnychwbłąd,poto,bymiećztegookreślonegorodzajukorzyści.Te
zaśsąukrywanedomomentu,ażnieznajdziesięktoś,ktoodsłonitęmistyfka-
cję.KategoriąkłamstwpedagogicznychsązdaniemMariiOssowskiejkłamstwa
naużytekwychowywaniadzieci,azwiązanezodraczaniemmówieniaprawdy
opewnychzjawiskachnarzeczzastępowaniajejinfantylizacjąsądóworzeczy-
wistościwpostaci„[ł]opowiadańoniemowlętachprzynoszonychprzezaniołka,
bocianyczyznajdywanewkapuście”(Ossowska1985,s.116).Innąkategorią
kłamstwapedagogicznego,którerzekomomacudzedobronawzględzie,jestdla
M.Ossowskiejzatajenieczyzniekształceniejakiejśinformacjiorzeczywistości.
