Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Konwenansejakonormykonstytucjimaterialnej
19
konwenansejako„normypostępowania,którepowinnybyćuznawanezawiążąceprzez
mającychudziałwfunkcjonowaniukonstytucji,kiedydokonalioniwłaściwejinter-
pretacjiprecedensówiodpowiednichzasadustrojowych”22.Decydująceznaczeniedla
istnienianormykonwenansowejmiałobywięcjużnietyleprzekonaniejejadresatów
oobowiązkuokreślonegozachowania,ilemożliwośćzidentyfikowaniaprecedensów
orazzasadustrojowychstanowiącychwsparciedlapewnegosposobupostępowania,
przesądzającychouzyskaniuprzezeńrangikonwenansowejnormykonstytucyjnej.
Innymisłowy,oobowiązywaniukonwenansunieprzesądzałobywyłączniepoczucie
związaniapostronieadresatów.Topoczuciezwiązania,awięcuznaniewymoguod-
powiedniegopostępowaniawkonkretnejsytuacjiustrojowej,musiałobyznajdować
stosowneuzasadnieniewprecedensachipowszechnieuznawanychzasadachustro-
ju.WskazanaprzezG.Marshallakonieczność„właściwej”interpretacjiprecedensów
izasadodbieraadresatomnormkonwenansowychwyłącznośćnaokreślanietreści
wiążącychichnorm.Bezwątpieniajesttoniezmierneistotnezastrzeżenie.Omawia-
nagrupadefinicjiakcentujewięcprzedewszystkimnormatywnycharakterkonwe-
nansóworazkryteriumichidentyfikacjijakoelementydefiniujące.
Innąwłaściwośćkonwenansówwskazujezkoleidefinicja,zgodniezktórąprzez
konwenansenależyrozumieć„określonenormykonstytucyjnegopostępowania,które
uważanesązawiążąceprzeziwobectych,którzystosująnormykonstytucji(who
operatetheconstitution),alektóreniesąegzekwowaneprzezsądy(choćsądymogą
uznawaćichistnienie)aniprzezprzewodniczącychizbparlamentu”23.Autorzytejde-
finicjizwróciliuwagęnaproblemegzekucjinormkonwenansowych,któraprzybiera
odmiennąformę,niżjesttowwypadkunormprawnychbądźregułobowiązujących
naterenieparlamentu.Statusunormkonwenansowychniemożnawięcprzyznać
przepisomprawaparlamentarnegoanizwyczajomparlamentarnym.
Spośródinnychbardzolicznychdefinicjikonwenansówprezentowanychwlitera-
turzeprzedmiotuwartoprzytoczyćjeszczejedną,którazawierazkoleiinnyelement
definiującykonwenansekonstytucyjne.Wskazujeona,że„konwenanskonstytucyjny
jestpozaprawnąnormą,któranakładazobowiązanienatych,którychwiąże,której
złamanielubnaruszeniespowodujeuzasadnionąkrytykę;akrytykatabędziezwykle
polegaćnaoskarżeniuoniekonstytucyjnepostępowanie”24.Tuzkoleipodniesione
zostałozagadnieniesankcjikonwenansów,zwyraźnymwskazaniem,żeponieważsą
oneczęściąkonstytucjimaterialnej,ichnaruszeniejestpostępowaniemniezgodnym
zkonstytucjąwrównymstopniujakzłamanienormprawakonstytucyjnego.
Normyocharakterzekonwenansowym(nieformalnym)musząregulowaćzagad-
nieniaustrojupaństwa,abymożnajebyłouznaćzakonwenansekonstytucyjne.Ich
istotąmusibyćzatemwyznaczaniegranicdopuszczalnego(konstytucyjnego)działa-
niapodmiotówwładzypublicznej25.Należyjednakpamiętać,żebardzotrudnojest
22Ibidem.
23G.Marshall,G.C.Moodie,SomeProblemsoftheConstitution,HutchinsonUniversityLibrary,Lon-
don1971,ss.22–23.
24H.Barnett,Constitutional&AdministrativeLaw,Routledge–Cavendish,London–NewYork2009,
s.40.
25J.Jaconelli,TeNatureofConstitutionalConventions,„LegalStudies”1999,vol.19,no.1,ss.26,27.
