Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PamiętnikJanuszaKorczaka:liczącdni
27
liwaogrom,nagleskoczysnopemiskierijasnympłomieniem,gdyjużdo-
palasię”
47
.
Korczakbyłprzerażonyrozprzestrzenianiemsięzła,alenajprawdopodob-
niejnieuświadamiałsobieskalikatastrofy,jakwówczasnieuświadamiałjej
sobieprawienikt(nieΠwynaleziono”jeszczesłówdojejoznaczania-takichjak
Zagłada,HolokaustczySzoah).Poprostuniewierzyłwmasoweludobójstwo.
Żyławnimnadzieja.Wątpił,wahałsię,złościł,wpadałwrozpacz,alenadzieja
nigdygonieopuściła.
Pamiętnik,zwłaszczaostatniejegozapisy:zasadabezwarunkowegoDobra
(ΠNikomunieżyczęźle.Nieumiem.Niewiem,jaktosięrobi”
48
),prowadzony
wwyobraźnidialogzniemieckimwartownikiem,poświadczają:Dobrokonty-
nuujewalkęzeZłem,kontynuujemożewłaśniedlatego,żeniezdajesobiedo
końcasprawyzjegopotęgi.
Sąiinnedowodytakiegorozumowania,odnoszącesiędotegosamego
okresucoPamiętnikiwykazująceznimzwiązek:
Nieprzyjemniebyćstarym.Alecorobić?-Takmusibyć,inatoniemarady-pisze
Korczak.-Alenajlepszemiejsceiratunekdlastarego(...)-pomyślećodobrychlu-
dziachiotym,żelepiejbędzienaświecieiludziebędąlepsi
49
.
Korczaknapewnoliczyłdni-aleraczejzperspektywyżycia,nieśmierci:nieile
zostałokrokówdoostatecznegozdziczeniaczłowieka,leczilezostałonadziei
naodrodzeniewczłowiekuczłowieczeństwa.Czyżmogłobyćinaczej,jeżeli
miałpodswojąopieką200dzieci?
Trudnepytanie
Wreszciepytanie,tymrazemniehipotetyczne,abuntownicze:dlaczego
Korczaknierozesłałdzieci,zostawiającmożliwośćratunkuchociażbyniektó-
rymznich?Topytaniejużodponadpołowystuleciastawiająsobiezarówno
czytelnicy,jakibadaczePamiętnika.
StellaEliasberg,wiceprezesTowarzystwaΠPomocdlaSierot”,podktórego
skrzydłamidziałałDomSierot,wspomina:
Teraz(wrzesień1939r.)jakdlawszystkich,takidlaDomuSierotzaczynasięokres
ciągłegoniepokoju,wstrząsów,zakończonychtragedią-śmierciąpersoneluidzieci
wkomorachgazowych(…)Wprzeddzieńoblężenia(Warszawy),ogodzinie6.30rano
idziemyzdoktorem(Korczakiem)nanaradędoówczesnegoprezesaMaurycego
___
___
___
___
___
___
___
___
47
48
J.Korczak,Pamiętnik,s.40.
Ibidem,s.71.
49
J.Korczak,ListdoGłównegoDomuSchronienianaręcedrNataliiZandowejz2kwietnia
1942r.,(w:)idem,JanuszKorczakwgetcie…,s.73.
