Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
OlgaMedvedeva-Nathoo
Mayzla.Rozpuścićdzieci,rozdawszyimzapasyżywnościoweipieniądze,czytrwaćna
stanowisku?WbrewnaszemuzdaniuDoktorżąda,bydziecizostałynamiejscu.ΠOile
dosobotyniedostanęwezwaniadowojska,bioręDomSierotnaswojąodpowiedzial-
nośćitrwamy”.Niestety-ustąpiliśmy
50
.
ΠNiestety-ustąpiliśmy”-ubolewaStellaEliasberg.Aletakiebyłojejstanowi-
skopowojnie,kiedypisałaswojewspomnienia.W1939rokuzaśniezaprze-
czonyautorytetKorczakaodegrałswojąrolę.Amożeinnipoprostuniewie-
dzieli,corobić.AcosamKorczak?Czywiedział?
Napewnozastanawiałsięnadtymiwtedy,nasamympoczątkuwojny,kie-
dypisał:ΠJakomottoodezwymojejwsprawieDomuSierotpodałemparagraf
trzeciDeklaracjiGenewskiejoprawachdzieckazdn.23lutego1923r.Głosion:
ΠDzieckopowinnoprzedinnymiotrzymaćpomocwczasieklęski”
51
,ipóźniej-
czymaprawozatrzymywaćdzieciwDomu.Aleimgroźniejszebyływydarze-
nia,tymjaśniejrozumiał,żejegoobowiązkiemjestobronadzieciprzedgłodem,
nędzą,żebraniną,złodziejstwem,bezdomnością,poniżeniemiostatecznie-
śmiercią.
Zdajesię,żedecyzja,którąpodjął,marównieżwymiarmetafizyczny:ro-
zesłaćdzieci,oznaczałoustąpićwwalcezeZłem,zastąpićnadziejęwyrachowa-
niem.Nadzieja-nawetjeżelibezpodstawna-jesttakludzkącechą...Jakieto
ludzkiemiećnadzieję,kiedywłaściwiejużjejniema!
Konkluzja
Czynemludzkimiliterackimwysokiejpróbybyłsamfakt,żewtychwa-
runkachiwokolicznościachKorczak,zachowującswojątożsamość,nieprze-
stawałtworzyć.
Wswojejpierwszejwojnie-rosyjsko-japońskiej-odkryłdlasiebierelację
międzywojnąatwórczością:ΠJaktusięwielemyśliijaktrudnopisze!”cztero-
krotniepowtarzałwkrótkimeseju,kładącnatęwłaśniemyślszczególnyna-
cisk
52
.
Tworzyłrównieżpodczaswszystkichkolejnychwojen,zktórychkażda
byłabardziejbezwzględnaodpoprzedniej:podczaspierwszejwojnyświato-
wej-klasycznąwjegonieklasycznejpedagogiceksiążkęJakkochaćdziecko,
___
___
___
___
___
___
___
___
50
S.Eliasberg,ΠWspomnienia.HistoriaDomuSierot(Towarzystwo«PomocdlaSierot»)”,
maszynopis,OśrodekDokumentacjiiBadańKorczakianum,OddziałMuzeumHistorycznegom.st.
Warszawy,s.13.
51
J.Korczak,PismodoZwiązkuTowarzystwOpiekinadSierotamiŻydowskimiCENTOS
z26grudnia1939r.,(w:)idem,JanuszKorczakwgetcie…,s.36.
52
J.Korczak,Owojnie,(w:)idem,Dzieła.Namównicy.Publicystykaspołeczna(1898–1912),
t.3,vol.2,s.134.
