Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WSTĘP
NaZiemiachZachodnichiPółnocnychduchownicieszylisięswobodądzia-
łania,zwłaszczawlatach1945-1948.Byłytoziemie,którychprzynależnośćpań-
stwowastanowiłapapiereklakmusowywrozgrywkachmiędzykrajaminieso-
cjalistycznymiaZwiązkiemRadzieckimwrywalizacjitrwającejprzezkolejne
dziesięciolecia.ZajęcieprzezPolakówZiemOdzyskanychdowodziłonieod-
wracalnościdecyzjiJózefaStalinaiprzesuwałostrefęwpływówWschodniego
Imperiumnazachód.Dlanarodupolskiegozaśoznaczałojedynąmożliwąre-
kompensatęzaziemie,którezostałymuodebranenawschodzie.Powojenne
migracjeobywateliróżnychpaństwwewszystkichkierunkach,wprzypadku
Polakówmiałyprecedensowycharakter.Polacyporzucaliswojeziemie,byosie-
dlićsięnatereniewroga,któryniezdążyłopuścićdotychczasowychsiedzib.
NaPomorzuZachodnimzachodziłswoisty,gigantycznyeksperymentspo-
łeczny.Zniszczoneotoczeniematerialneparadoksalniemogłopomócwupo-
rządkowaniunieładupanującegowumysłachosiedlającychsiętuludzi.Wysi-
łekfizycznywłożonywodbudowęizagospodarowanieumożliwiałodciągnięcie
myśliodstrachu,tęsknotyzadomemrodzinnymczyutratybliskich.Powsta-
nienowejwspólnotyzależałoodadaptacjiwnowymmiejscuorazintegracji
zotoczeniemspołecznym.Żebymócrozpocząćpracętwórczą,osadnicymu-
sielimiećzaspokojonepodstawowepotrzeby-bezpieczeństwaistabilizacji,co
zapewnićmogłoprzedewszystkimpaństwo,aleniezmierniepomocny,awnie-
którychprzypadkachnieodzowny,okazałsięrównieżKościół.
RolaKościoławprocesachintegracyjnychniezostaładotychczaswpełni
zbadana.Potrzebawypełnieniatejlukistałasięinspiracjądopowstanianiniej-
szejmonografii7.
HipotezęzakładającąznaczącywpływKościołanabudowanierelacjimiędzy-
ludzkichzbudowanonapodstawieliteraturynaukowej8.Wpublikacjiwskaza-
7
C.Osękowski,BarieryintegracjispołecznejnaPomorzuZachodnimwlatach1945-1956,[w:]Po-
meraniaEthnica,red.M.Giedrojć,J.Mieczkowski,Szczecin1998,s.77;tenże,ZiemieOdzyskane
wlatach1945-2005,ZielonaGóra2006,s.65;M.Hejger,Przekształcenianarodowościowena
ZiemiachZachodnichiPółnocnychPolskiwlatach1945-1959,Słupsk2008,s.56.
8
A.Dyczkowski,RolaKościoławintegracjiZiemZachodnichiPółnocnychpoIIwojnieświatowej,
nDolnyŚląsk”1997,nr4;C.Osękowski,SpołeczeństwoPolskiZachodniejiPółnocnejwlatach
1945-1956.Procesyintegracjiidezintegracji,ZielonaGóra1994;J.Krucina,Rolaintegracyjna
KościołanaZiemiachZachodnich,[w:]KościółkatolickinaDolnymŚląskuwpowojennympięć-
dziesięcioleciu,red.I.Dec,K.Matwijowski,Wrocław1996;J.Kopiec,RolaKościołakatolickiego
wintegracjiZiemOdzyskanychzPolską,nZbliżeniaPolsko-Niemieckie”2001,nr3;J.M.Mazur,
KościółkatolickiwobecosadnictwanaPomorzuZachodnim:wybraneproblemy,Szczecin2002.
10
