Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PRZEDMIOTBADAŃ
nozmianyiichdynamikęorazdostosowywaniesięKościoładonowychwarun-
kówiewolucjipotrzebspołecznych.
Nieistniejąsposobyobiektywnegoiabsolutniepewnegoporównaniasku-
tecznościdziałaniaposzczególnychinstytucjiwichoddziaływaniunarelacje
międzyludzkie.Abstrahującnawetododmienniestawianychcelów,determi-
nującychróżnicewstosowanychmetodachiwykorzystywanychnarzędziach,
whistoriispołecznejniezbadanymdokońcapozostanieczynnikludzki.Wszel-
kiepróbyuogólnieniabędątylkohipotezą.Prostszeipewniejszejestbadanie
tegosamegozjawiskazperspektywyniespołeczeństwa,alefunkcjonujących
iwpływającychnanieinstytucji.Możnazbadaćceletychpodmiotów,oczeki-
wany,pożądanyefektdziałań;metodyinarzędzia;możliwościiograniczenia
orazpodjąćpróbęocenyichskuteczności.
Podstawowymwyznacznikiemdziałalnościinstytucjiświeckichbyłustrój
narzucającypozostałezwyżejwymienionychelementów.DlaKościołanajważ-
niejszymi,nienaruszalnymideterminantamibyłydoktryna,następniepolityka
hierarchów,adopieroponichwarunki,wtymprzypadku,wPolsceLudowej.
Zatązasadnicząróżnicą,determinującąpracęKościoła,szłykolejne,wyni-
kającezopisanejwyżejhierarchiipriorytetów.Celeminnychpodmiotów(in-
stytucji),wpływającychnaintegracjębyłachęćuzyskaniazgodyspołecznej,by
skuteczniejrealizowaćlokalneinarodoweinteresy,awkonsekwencji-przy-
nosićobywatelomkorzyściwpostacibezpieczeństwa,dobrobytuimożliwości
rozwoju.Kościółstawiałponadtymikorzyściamicelwyższy,religijny-zbawie-
nieprzezmiłośćbliźniego.Pozawartościami,takimijakpatriotyzm,praca,soli-
darnośćspołecznawskazywałnainne,typowedlareligiichrześcijańskiej,czego
nierobilinauczyciele,artyści,urzędnicyczypropagandziści,takżewpływają-
cynaprocesyintegracyjne.Wartoteżzaznaczyć,żedlapodmiotówzależnych
odpaństwawlatach1950-1954nastąpiłonzamrożenie”nakilkalatproblemów
związanychzadaptacją9.Kościół,bezwzględunasytuacjępolitycznąłączyłzaś
mieszkańcówPomorzaZachodniegojakochrześcijan,awdrugiejkolejności
jakoPolaków.
Wspólnącechączynnikówwpływającychnaintegracjębyłołączeniejej,prze-
nikaniesięzdziałalnościąsocjalizacyjnąiwychowawczą.Zwalczaniedemora-
lizacji,alkoholizmu,analfabetyzmu,wyrównywanie,apóźniejpodnoszenie
poziomukulturalnegonierozerwalniewiązałosięzpowodzeniembudowania
trwałychwięzimiędzyludzkich.
9
G.Strauchold,MyślZachodniaijejrealizacjawPolsceLudowejwlatach1945-1957,Toruń2003,
s.377.
11
