Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
JózefSzymonWroński•KościołyKrakowazbudowanewlatach1945-1989...
duchowości,nabudowanieKościołażywego,atakżenawznoszonewówczaszwiel-
kimtrudemświątynieorazinneobiektysakralne.WostatnimdwudziestoleciuXX
w.znaczącywpływnakształt,ilośćijakośćzbudowanychświątyńwKrakowiewy-
warłkard.FranciszekMacharski,zaktóregokadencjiwzniesiononajwięcejkościo-
łówwnaszymmieście1.Gdyw2005r.pracanadtąrozprawąbyławtoku,następcą
kard.Macharskiegonakrakowskiejstolicyśw.StanisławaBMzostałabpStanisław
Dziwisz,wieloletniiwielceoddanysekretarzkard.KarolaWojtyły,anastępniepa-
pieżaJanaPawłaII,który25marca2006r.zrąkpapieżaBenedyktaXVIotrzymał
kapeluszkardynalski2.Gdypracabyłanaukończeniu,metropolitąwarszawskim
zostałw2007r.bpKazimierzNycz,którywielokrotniejakobiskuppomocniczy
archidiecezjikrakowskiejwspierałmnieswojąradąidobrymsłowem,zacochciał-
bymJegoEkscelencjiwyrazićmojegorącepodziękowanie,awszczególnościzalist
polecający,któryutorowałmidrogędowieluarchiwówiułatwiłmikontaktzin-
westorami-proboszczami.
W
części
drugiej
podjęto–napodstawieopisówintencjonalnych3,
zwracającychuwagęnanajistotniejszezagadnieniaarchitektoniczneikompozycyjne
orazmetodyanalizyformalnej–próbęcharakterystykiarchitekturyposzczególnych
kościołówkrakowskich.Przyjętytuukładchronologiczny,wedługlatpowstawania
kościołów,wydajesięoptymalny;pozwoliłonprzybliżyćewolucjęrozwojuarchitek-
tonicznego,jakrównieżukazaćDpostęp”wzakresiewydawaniazezwoleńnabudowę
kościołów.Nagłówekprzyprezentacjiposzczególnychkościołówzawiera:wezwanie,
miejscelokalizacjikościoła(najczęściejzadresemurzęduparafialnego),nazwiskoar-
chitektalubarchitektóworazdatybudowy.
Opisowitowarzyszykażdorazowokrótkiryshistoryczny,będącyrejestracjąnaj-
ważniejszychwydarzeńzbudowy,ustalonychwwynikukwerendyprzeprowadzonej
wPaństwowymArchiwumwKrakowie,wposzczególnycharchiwachparafialnych,
atakżerozmówzinwestorami-proboszczami4.Dokumentypiśmienne(źródłaarchi-
walne,drukowane,prasa),jakrównieżrelacjeświadkówbudowyiprzekazyustne
księży(takżeichwspomnienia)orazliteraturaprzedmiotusąpodstawąniniejszych
rozważań,którychcelembyłohistoryczneujęciezjawiskartystycznych.Napodstawie
taksporządzonegochronologicznegozestawuwydarzeńustalono:daty,fakty,infor-
macjepozwalającenarekonstrukcjęzarysudziejówbudowydanegokościoła5.Natle
historycznychdanychlepiejuwidaczniasięopis,analizaiinterpretacjakościoła.Zre-
konstruowanekalendariumprowadziłokażdorazowodowniosku,żepomimo
1
Zob.(AW),Nastolicykrakowskicharcybiskupów–RokjubileuszowykardynałaFranciszkaMa-
charskiego,GK,nr9/N(16667),niedziela–12stycznia2003,s.8.
2
AbpStanisławDziwiszzostałmianowanyprzezpapieżaBenedyktaXVIMetropolitąKrakow-
skim3czerwca2005r,ajegoingresdokatedrywawelskiejodbyłsię27sierpnia2005roku.22lutego
2006r.ogłoszonazostałajegonominacjakardynalska.
3
Jakowstępnapróbarozpoznaniaobiektu.
4
Zewzględunawyjątkowąostrożnośćwniektórychparafiachnieprowadzonokronikibudowy
nabieżąco,toteżdziejebudowytrzebabyłoniejednokrotnierekonstruowaćnapodstawieprzekazów
ustnychlubfragmentarycznychzapisów.
5
Źródłapisane–tokroniki,rocznikiperiodyki,pamiętniki,inskrypcjeitd.Gdyichzabrakło(nie
chcianopozostawićżadnychpiśmiennychśladów),wówczaspozostałkościół,któryjestnajlepszym
niepisanymźródłem.
