Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PRACA,PŁACAIKOSZTYPRACYWGŁÓWNYCHNURTACHEKONOMII
18
T.Malthusbyłbrytyjskimprofesorem,któryrozważaniaekono-
miczneoparłnastworzonejprzezsiebieteoriiprzeludnienia.Uznał,że
liczbaludnościwzrastaszybciejniżśrodkiniezbędnenautrzymanie,
awięcnieuniknionejestwyczerpaniesięzasobów,zwłaszczażywno-
ści(LandrethiColander,2008,s.121).Postulowałograniczeniepo-
pulacji,przeciwnybyłzatemwszelkimrodzajompomocysocjalnej.
Uważał,żejeślidochódbyłbydzielonyporówno,zaniknęłybyhamul-
cedoprokreacji.
WteoriipłacMalthuskładzienaciskgłównienarolęefektywnego
popytu.Zauważył,żeskoroocenieproduktuświadczywłożonapra-
ca,oznaczato,żepracownicyotrzymująwynagrodzenieniższeniżich
produktywność,różnicęakumulująpracodawcy,więcefektywnypopyt
będziemalał.Widziwięcrolępaństwa,niejakoinstytucjędającązasił-
kidlaubogich,aletworzącąnowemiejscapracy.Poziompłacmabyć
regulowanywyłącznieprzezrynekipodobniejakuRicardo,wdługim
okresieprzyjmowaćwartośćminimumegzystencjalnego.
KolejnyprzedstawicielekonomiiklasycznejJ.B.Say,twórca
„Traktatuoekonomiipolitycznej”podejmujezagadnieniadotyczące
systemuekonomiipolitycznej,dzielącgonatrzypodsystemy:teorię
wytwarzania,teoriępodziałuorazteoriękonsumpcji(Stankiewicz,
1987,s.228).Sayzaźródłowartościibogactwauznajeużytecz-
ność.Wartośćrzeczy,wartośćwymiennajestwynikiemsprzecznej
ocenysprzedającego(podaży)ikupującego(popytu).Górnągranicą
wartościwymiennejjestużytecznośćdobralubusługi,dolnąnato-
miastkosztyprodukcji.NajwiększąpopularnośćprzyniosłoSayowi
tzw.praworynków,którewyrastazzałożenia,żepodejmowanajest
produkcjatylkotychdóbriusług,naktóreistniejezapotrzebowanie
społeczne.Rynekrozszerzasięwrazzprodukcją.Jeśliludzieprze-
stanąkupowaćokreślonewyroby,toichproducenciprzestawiąsię
nawytwarzanietowarów,naktórepopytistnieje.Liberalnapolityka
państwaniedopuszczadonadprodukcji,gdyżwolnakonkurencjani-
welujeczasoweodchylenia.Jeśliwytwarzanesąjedynietedobra,na
którejestpopyt,todochódotrzymanyzichsprzedażyprzeznaczany
jestnazakupkolejnychtowarów.Wynikaztego,żepodażsamana
siebiewytwarzapopyt.
PodstawowymkomponentemteoriipodziałuSayajestjegoteoria
dochodów,którazawierateoriepłacy,procentuirenty.Teoriapłacy
jestsilniewpasowanawogólnąteoriędochodówistanowiczęśćteorii
dochodówprzemysłowych.Saytwierdzi,żerobotnikotrzymujepłacę
zaświadczenieusług,zajegoumiejętnościwykonywaniaprostejpracy
