Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Poprzezpot,krewipracęnarolimiałyulecuszlachetnieniusetkilat
tradycyjnegolosużydowskiego,stającsięczymśprawdziwym
ipierwotnym,toznaczyprejudaistycznym,azarazemuniwersalnym
ipowszechnym,tojestpostjudaistycznym.
Syjonizmwjegohistoryczniezwycięskiejwersjijestruchem
nieznoszącymstagnacji.Zjednejstronyinspirowałgo„problem
żydowski”,pozornieniedorozwiązaniawnowoczesnejEuropie,
zdrugiejdynamizowałygowielkieruchyiutopie.PowrótŻydów
doPalestynystałsiędlawieluradykalnychsyjonistów(jak
ipobożnychchrześcijan)zapowiedziąrewolucyjnegoprzeobrażenia
całegoświata.Palestynażydowskaniemiałazmienićsięwjeszcze
jednąSerbięczyAlbanię.Kiedy„pozwolisięosieroconymdzieciom
Jerozolimyuczestniczyćwwielkichpowtórnychnarodzinachnarodów”
(MosesHess),nietylkobędziewymierzonasprawiedliwość,ale
zostanieteżusuniętapewnabariera.WmomenciekiedyŻydziuwolnią
sięodsamychsiebie,toznaczyprzestanąbyćtacy,jacybyliwcześniej,
uwolniąteż„odproblemużydowskiego”całąludzkość.
Czasemwpismachidokumentachztamtychlattrudnodostrzec
granicęmiędzyżydowskimsamowyzwoleniemasamozaprzeczeniem.
Gorzki,pełenwyrzutu,niemalantyżydowskiautoportretnienależał
dorzadkościwśródpierwszychteoretykówsyjonizmu.Nietrudno
touzasadnić.Wizjanowego,normalnegoŻydauwarunkowanabyła
wizerunkiemanachronicznegoinienormalnego.Galut-Żydsyjonizmu
iantysemityzmuniczymsięodsiebienieróżnili.Syjonizmdążył
dorozwiązaniaproblemużydowskiego,któryzostałzdefiniowany
przezantysemityzm.Toteżwśródpierwszychizaangażowanych
nieżydowskichprzyjaciółsyjonizmuznalazłysię,niebudząctym
zupełniezdziwienia,osobyakceptującezdecydowanienegatywny
obrazŻyda.Interesującymtegoprzykładembyłszwedzkikrytyk
literackiipisarzFredrikBöök.
NiełatwostreścićpoglądyBöökanakwestieżydowskie.Już
odwczesnychlat,międzyinnymipowizyciew1916roku
wWarszawienaznaczonejwojennąbiedąigłodem,uważał,żeŻydzi
stanowiąproblemtakdlaświata,jakidlasiebiesamych.Jeśli
pozostanąniezasymilowani,jaktosiędziałowprzeludnionych
dzielnicachżydowskichwschodniejEuropy,zostanąwyniszczeniprzez
