Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
46
1.Religiajakozjawiskospołeczno-kulturowe-ujęciateoretyczneaoperacjonalizacja
lucyjnaeuforia”179,utopianwolnegorykuwartości”180iróżnorodnośćnkwiecistegosadu
rosyjskiejduchowości”181wtymsamymokresie).
Możnasięjednakrównieżzastanawiać,czychoćbywprzypadkuczęściautobiograficz-
nychrelacjiporadzieckichnieokażesiębardziejużytecznadoichzanalizowaniakategoria
wspomnianychjużprzemieszczeńpomiędzyruchamireligijnymi(tzw.switching).Tezko-
leimoglibyśmypodzielićna:
•permanentne,tj.takie,którestanowiąciągłyprocesmigrowaniamiędzyruchamiiin-
stytucjamireligijnymi,przyczymwędrówkitesąwarunkowanesytuacyjnieimogąbyć
motywowanepragmatycznie(tegorodzajuprocesypowinnybyćwidoczneszczególnie
wprzypadkuUłanUde)182;
•religijnenprzeprowadzki”
,nazywanenpowszedniąkonwersją”lubnprozaicznąkonwer-
sją”
,związanezezmianąprzynależnościinstytucjonalnejideklarowanejautoidentyfika-
cji,któratozmianamożejednakmiećcharakterfasadowy,awięcniecharakteryzujesię
głębokąprzemianąświatopoglądową183.
Poprzyjęciutegorodzajuprojektującychtypologiispróbujmydokonaćroboczoogól-
niejszegopodziału.Wramachniniejszegoprojektubędziemywięcużywaćterminukon-
wersjitwardej,tj.radykalnejinagłej,orazkonwersjimiękkich.Właśniedogrupykonwersji
miękkichzaliczymy:
•przemieszczeniapermanentne;
•religijneprzeprowadzki;
•konwersjęewolucyjnąprowadzącąstopniowodozmianyświatopogląduigrupod-
niesienia,niepowodującąjednakwyróżnieniawyraźnychprzełomowychmomentów
wrelacjibiograficznej.
Inicjacjaikontynuacjaposzukiwańduchowych
wkrajobrazieradzieckimiporadzieckim
Należypamiętać,żeopisywanedotychczasprocesyobejmująaktwchodzeniadogrupyre-
ligijnejinienależyichutożsamiaćzinicjacjąposzukiwańduchowych.Inicjacjata,która
możebyćrównieżzwiązanazsilnymwzruszeniemczyintensywnymprzeżyciemnatury
religijnej184,prowadzidopodjęciaświadomegotruduodnalezieniaodpowiedzinapytania
179
W.Pawluczuk,Liminalstatesinpost-communistreality[w:]Religions,churchesandreligiosityin
post-communistEurope,podred.I.Borowik,Kraków2006,s.15.
180
P.Michel,Politykaireligia.Wielkaprzemiana,przeł.B.Czarnomska,Kraków2000,s.45.
181
С.Филатов,Многоцветиеволшебногосадароссийскойдуховностиś,c.8.
182
Zachowaniategorodzajuniepowinnybyćjednakutożsamianeztym,coPawełSochanazywanre-
ligijnąturystyką”
,nwstępowaniemdopewnegoruchureligijnegonapróbę”(P.Socha,Przemiana.
Wstronęteoriiduchowości,Kraków2014,s.185).
183
K.Roberts,D.Yamane,Religioninsociologicalperspectiveś,s.134.
184
Tegorodzajuprzeżyciarozumianesąjakonmocne,wszechogarniająceitrwałenastrojeimotywa-
cje”
,któreichnosicielomnwydająsięniezwyklerzeczywiste”
,którewodczuciurespondentanodno-
sząsiędocałości”
,nniedająsięzrozumiećnapodstawiemomentu,leczzawszezpunktuwidzenia
