Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
słowokrajobrazlubjegoodpowiednikiwinnychjęzykach,
byłyużywanewpotocznymznaczeniutegoterminu.
Uczestniczyłwniejtakżeautor(Plit2011a).Polski
krajobraztosłowomłode,jegowprowadzenie
przypisywanejestJoachimowiLelewelowi(patrz
rozdz.1.1.3).Słowotozrobiłozawrotnąkarierę,najpierw
wliteraturze(jużwkrótceJ.Słowackinapisze„Ale
typróżnobędzieszkrajobrazytworzyć…”,używającsłowa
krajobrazwznaczeniuwidok),całkowiciewypierając
staropolskiekrajowidikrajowidło,używaneodnie
wiedziećjakdawna.
JednakjużwXIVstuleciupodziwianiewalorów
krajobrazowych(widoków)byłocelemwyprawy
F
.PetrarkinaMontVentoux,awXVw.wrazzrozkwitem
malarstwakrajobrazowegoupowszechniłsięwłoski
termin
paesaggio
(Besse2000).Wjęzykuniemieckim
słowo
Landschaft
używanebyłoconajmniej
odXw.(Schmithüsen1974,cyt.zaRichling,Solon1996),
amożejużodVIIIw.(Nitkiewicz-Jankowska,Jankowski
2010),aJ.Schmithüsen(1970)podaje,żenajstarsza
przekazanaformategosłowa(
lantscaf
)pochodzi
z830roku.Niesątojednakróżniceistotne,bowiem
wszyscybadaczezgodniestwierdzają,iżpoczątkowo
służyłoonojakookreślenieniewielkiegoobszaruiludności
gozamieszkującej.Dopierowkilkawiekówpóźniejzakres
jegoznaczeniazaczętostopniowozmieniaćirozszerzać.
Jednakjeszczewwielkimsłownikujęzykaniemieckiego
wydawanymprzezbraciGrimm(
DasDeutsche
Wörterbuch
1852,cyt.przezMaull1925)
Landschaft
toniewielkajednostkaadministracyjna,mniejszaniż
Land
,rozpatrywana(postrzegana?)całościowo,wraz
zeswąprzyrodą,mieszkańcamiihistorią.Winnych
językachpodobneterminyfunkcjonowaćmusiałydużo
wcześniej.Odpowiedniksłowakrajobraz,eksponujący
elementpiękna,miałbyćużytywpoetyckimopisie
Jerozolimywpsalmie48(Naveh,Lieberman1984;
powołująsięnatoczęstogeografowiepolscy,
np.M.Pietrzak2005,alewpolskimprzekładzieBiblii
Tysiąclecianiemawtymmiejscusłowakrajobraz).
