Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
przemiandominujetendencjadotworzenianowychorganów.Ustawodawcazwykływza-
sadziewięcnieuznawałzazasadneznoszenieorganówutworzonychpo1980r.Bardziej
zdecydowanepostulatyzniesienianiektórychorganówutworzonychwokresieprzemian
ustrojowychpojawiłysię–oczymbędziejeszczemowa–dopierowostatnimczasie.
Podejmująckwestięnowychorganówtworzonychpo1980r.należyjednakdodać,iżotym,
żesąonenowe,możnamówićwdwóchaspektach.Popierwsze,chodziłooorganywtym
sensienowe,żewcześniejniefunkcjonującewPolsce,awięcniemająceżadnegorodzime-
gopierwowzoru.Wtymprzypadkusięgano,choćwróżnymzakresie,doinstytucjifunkcjo-
nującychwpaństwachdemokratycznych,dokonującjednakzarazemswegorodzajuadap-
tacjipolegającejnauwzględnieniuokreślonychuwarunkowań,zwłaszczapolitycznych.Jak
sięwydajedobrąilustracjątakiejsytuacjimożebyćutworzenieTrybunałuKonstytucyjnego
nieprzypadkowoograniczonegobrakiemostatecznościorzeczeń.Powstaniepolskiegosądu
konstytucyjnegotorównieżwskazanienatendencjępolegającąnasięganiudowzoróworga-
nówostosunkowodłuższejiutrwalonejtradycji,atakżewystępującychwwielupaństwach.
Równocześniejednaksięganodowzoróworganówrelatywnienowszychiwystępujących
wstosunkowomniejszejliczbiepaństw.TakzdecydowaniebyłowprzypadkuKrajowejRady.
Drugiaspektwskazywania,żechodzioorganynowe,toprzypadkidotycząceorga-
nówniejakorestytuowanych,czylibędącychjeżeliniekontynuacją,towmniejszymlub
większymstopniunawiązaniemdoorganówfunkcjonujących,zwłaszczawokresiemię-
dzywojennym.Wtymprzypadkujednakrównieżdokonywanoichadaptacjidowymogów
współczesności.Dobrąilustracjąmożebyćutworzenie(przywrócenie)zarównoSenatu,
jakiinstytucjiPrezydentaRP
.Przywrócenieinstytucjigłowypaństwatotakżezwróce-
nieuwaginajeszczeinnezjawiskowprocesieprzemianustrojowychpolegającenatym,
żeniektórenoweorganypowstawałyniejakowmiejscestarychinstytucji.Oznaczałoto
jednak,żenoweorganystawaływpewnymstopniuwobecproblemuwykonywanianiektó-
rychkompetencjiswoichnpoprzedników”.Przykłademmogąbyćkompetencjezdziedziny
stosunkówzewnętrznychpaństwawykonywanezarównoprzezPrezydentaRP
,jakiprzez
działającąwcześniejnkolegialnągłowępaństwa”.Wpewnymwięczakresieprzedtymior-
ganamistawałproblempogodzeniaelementówkontynuacjizfunkcjonowaniemwzasad-
niczonowychuwarunkowaniachustrojowych.Problemówtegorodzajuniebyłowsytuacji
drugiej,kiedynowyorganpowstawałwzasadniczejopozycjidowcześniejszychrozwiązań
instytucjonalnych.Celemnowegoorganuniebyłowięcmodyfikowanieczyuzupełnianie
tychrozwiązań,leczichmożliwiepełnezanegowanie.Chodziłozarazemostworzenie
przesłanekdocałkowicienowegoukształtowaniastosunkówwsferzedziałanianowego
organu.Uznaćniewątpliwiemożna,żetakbyłowprzypadkuKrajowejRadyrodzącejsię
wopozycjidoRadiokomitetuimającejdziałaćwsferzeradiofoniiitelewizji,alezbudowa-
nejnafundamenciewolnościsłowaipluralizmiemediów.
Wprocesieprzemianinstytucjonalnychnauwagęzasługujerównieżto,żepowstają-
ceorganyprezentowałybardzoszerokąpaletęrozwiązańzpunktuwidzeniaustrojuwe-
wnętrznegoistrukturyorganizacyjnej.Jaksięwydajeztegopunktuwidzeniawyróżnić
możnatrzygrupyorganów.Grupapierwszatoorganyrelatywnierozbudowane,awięc
ozłożonejstrukturzewewnętrznej.MatozastosowanieprzedewszystkimdoSenatuma-
jącegoustrójwewnętrznycharakterystycznydlatypowejizbyparlamentarnej.
Zaszczególnieinteresującąmożebyćuznanagrupadruga,czylinrady”,awięczregu-
łykilku-lubkilkunastoosoboweorganykolegialneostosunkowodużymzróżnicowaniu,
–11–
