Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
J.Wnęk,Krakowskieśrodowiskohistoryczne1815-1860,Kraków2008
ISBN:978-83-7850-312-5,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2008
Tendencjerozwojowehistoriografiipolskiej
wlatach1815-1860
Poupadkupaństwowościpolskiejwarunkidorozwojuhistoriogra-
latachporozbiorowychzostałzahamowanyrozwójnauki2,leczzbiegiem
fiiniebyłykorzystne1.Naziemiachpodzielonychmiędzytrzyzło-
wrogonastawionedonarodupolskiegomocarstwawpierwszych
czasu,pookresieogólnegoprzygnębienia,zaczęłasięrozwijaćożywiona
działalnośćodrodzeniowa3.Niektórzydostrzegalikoniecznośćpodjęcia
badańnadprzeszłościąnarodu.W1802rokuHugoKołłątajpisał:
Po
lskaprzestawszyjużnależećdonarodówa
ktua
lniebędących,zacznie
,
wkrceinterowaćciekawychstarożytnościbadaczówwinnymwcalewidoku;
ót
es
;
imięjej,wolneodzazdrościinienawiścinadowej,
,
ro
,pr
zeniesi
one
zostando
ie
li
czby
nar
odówmniejwięcejsławnychiwielkich,którekolejąrzeczyludzkich
,
upadłyinieznajdująsięjużnakarcienaszegookręgu,leczktórychpamięć
,
przeżyłaniezliczonewieki.Wtenczasto,równieobcy,jakizamieszkałyna
,
.
,
tejsa
me
jziemipoto
mek,roie
,
zbraćbędzie
bez
uprze
dzeni
awszystkienasze
dzieje4.
.
Kołłątajuważał,żeprzeszłośćnależyznaćprzedewszystkimdlatego,
bydoskonalićjejzdobycze.Wytyczyłhistoriiambitnezadanie:odkrycie
ogólnychprawrozwojowych5.Chciałdoskonalićojczystąhistorię,pojętą
1A.F.Grabski,Zaryshistoriihistoriografiipolskiej,Poznań2000,s.109;M.Serejski,Historio-
grafia[w:]Historianaukipolskiej,t.3:1795-1862,red.B.Suchodolski,Wrocław-Warszawa
-Kraków-Gdańsk1977,s.645in.
2F.Koneczny,WarunkipracykulturalnejwPolsceporozbiorowej[w:]Polskawkulturzepo-
wszechnej,cz.1,red.F.Koneczny,Warszawa1919,s.346-412.
3T.Łepkowski,Polska,narodzinynowoczesnegonarodu1764-1870,Warszawa1972;P.Wan-
dycz,Podzaborami.ZiemieRzeczypospolitejwlatach1795-1918,tł.W.Zajączkowski,War-
szawa1994.
4ListH.[ugona]K.[ołłątaja]doT.M.zOłomuńcadnia15lipca1802r.pisany,„Pamiętnik
Warszawski”1810,t.1,nr4,s.34.
5C.Bobińska,Społeczno-ekonomiczneideepolskiegoOświecenia[w:]KołłątajiwiekOświe-
cenia,red.W.Jedlicka,Warszawa1951,s.90;J.Pszczółkowska-Simiczijew,HugoKołłątaj
orolietnografii,„Lud”1973;zob.J.Maślanka,ZorianDołęgaChodakowski,Wrocław-War-
szawa-Kraków1965,s.9.
