Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
J.Wnęk,Krakowskieśrodowiskohistoryczne1815-1860,Kraków2008
ISBN:978-83-7850-312-5,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2008
Tendencjerozwojowehistoriografiipolskiejwlatach1815-1860
13
Wobuprzypadkach
[piszeJerzyMaternicki-J.W.]widzianowhistorii
i
i
i
.]
ważnyśrodekoziaływaniaiurabianiajejpostawipoglądów,wmyślzałożo-
dd
,
nychideałówwychowawczych15.
Edukującymłodepokoleniatroszczylisię,byniezapominanowy-
darzeńzprzeszłości16.Zcnótibłędówprzodkówmłodzieżmiała„po-
żytecznedlasiebieczerpaćnauki”17.Polacypisalistudiaiwygłaszali
przemówieniadomłodychludzi18,wktórychpodkreślaliznaczeniezna-
jomościdziejówojczystychipowszechnychorazichwpływm.in.na
rozwójuczućpatriotycznych.Nauczanohistoriikupokrzepieniuserc.
Zwrotkuprzeszłościmiałoddziaływaćwychowawczonamłodepoko-
leniainaród19.Historia,jako„księgaprawdy”20,„archiwumdziałańludz-
kich”,miałastanowić„podnietędoczynówchwalebnychorazhamulec
nazbrodniepubliczne”21.
Wdziejachhistoriografiipolskiejlata1815-1860sąważne.Wówczas
bowiemdogłosudoszłyprzedewszystkimdwietendencje:zbieranie
(częstobezkrytyczne)pamiąteknarodowychorazdążeniedounaukowie-
niahistorii.Zbieraniepamiąteknarodowychzainicjowanonapoczątku
XIXwieku,arozwinęłosięonopodwpływemprądówromantycznych22.
Należypodkreślić,żeznaszychziemwywiezionodoRosjiwieleksię-
gozbiorówbibliotecznych23.NiektórzyświatliPolacy,pragnącyratować
15J.Maternicki,RolahistoriiwwychowaniumłodegopokoleniawPolscewXIXw.[w:]Pol-
ska,czeskaisłowackaświadomośćhistorycznaXIXwieku.MateriałysympozjumPolsko-
-CzechosłowackiejKomisjiHistorycznej15-16XI1977,red.R.Heck,Wrocław-Warszawa
-Kraków-Gdańsk1979,s.96.
16A.Witkowska,RówieśnicyMickiewicza.Życiorysjednegopokolenia,Warszawa1998,s.210.
17MowaprzyrozpoczęciupopisówrocznychwGimnazyumWołyńskiemprzezEuzebiusza
Słowackiego,profesorawymowy,Dnia10LipcaRoku1808Miana.
18Kazanieokońcuedukacyiwkaplicykonwiktuwarszawskiegoxiężypiiarów,domłodzieży
tamżeedukuiąceysię,mianeprzezX.Idziego,kapucyna,Warszawa1803,s.8;Opo-
żytkachzczytaniażywotówznakomitychnaukąmężów,aszczególnieyrodakówprzez
X.WojciechaSzweykowskiegoRektoraUniwersytetu[w:]PosiedzeniepubliczneKrólew-
sko-WarszawskiegoUniwersytetunauczczeniepamiątkiuczonychmężówamianowicie
Polakówprzyukończeniukursurocznegonaukodbytednia30lipca1819r.wWarszawie,
s.3-12.
19J.Maternicki,C.Majorek,W.Górczyński,Historiajakozadaniewychowawcze.Edukacja
historycznamłodzieżywlatach1773-1830,Warszawa1988;C.Majorek,Celizakreskształ-
ceniahistorycznegowszkołachludowychiśrednichwGalicji(1772-1848),„PrzeglądHuma-
nistyczny”1982,R.26,nr12,s.39-59;T.Słowikowski,UniwersytetJagiellońskiinauczanie
historiiwWolnymMieścieKrakowie(1815-1846),„MałopolskieStudiaHistoryczne”1963,
z.3-4,s.65-85;idem,NauczaniehistoriiwWolnymMieścieKrakowiewlatach1815-1846,
Wrocław-Warszawa-Kraków1967.
20M.Wiszniewski,Przedmowa[w:]idem,Historyaliteraturypolskiej,t.2,Kraków1840,s.IV.
21T.Szczeniowski,Przygotowaniedonaukidziejówpowszechnychihistorji,Wilno1842,s.9.
22A.F.Grabski,Historiaiświadomośćpolska.Epokaromantyzmu[w:]idem,Perspektywy
przeszłości,Lublin1983,s.109-131;M.Janion,M.Żmigrodzka,Romantyzmihistoria,
Warszawa1978;A.Wierzbicki,Historiografiapolskadobyromantyzmu,Wrocław1999.
23D.Matelski,Grabieżirestytucjapolskichdóbrkulturyodczasównowożytnychdowspółcze-
snych,t.1,Kraków2006,s.157in.
