Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Krakowskiedziełapomocowe-zwiastunypracysocjalnej
25
wszystkimsieroty,dzieciopuszczone,nieślubne,dziecibezrobotnychrodzi-
ców,zapewniającimcałodobowąopiekęwDomuSchronieniamieszczą-
cymsięwlatach1817-1846wjednymzeskrzydełWawelu,apóźniej-do
czasuotwarciawłasnejsiedziby-wróżnychbudynkachklasztornych(Bąk
1975:100).
Należytupodkreślić,żewspomnianewyżejdziełapomocowesłużyły
ludnościchrześcijańskiej(przedewszystkimkatolikom,stanowiącymnaj-
liczniejszączęśćmiejskiejpopulacji).ŻyjącywKrakowieliczniwyznawcy
judaizmu,którzyzgodnieznakazamiswejreligiiprzykładalidużąwagędo
udzielaniapomocypotrzebującym,organizowalijąwewłasnymzakresie
wramachswojejgminywyznaniowej.
Krakowskadziałalnośćpomocowawdobieautonomii
galicyjskiej
OstatniedekadyXIXipierwszelataXXwieku,stanowiącezasadniczeramy
czasowedlaprowadzonychwtymopracowaniurozważań,tookrespodejmo-
waniatakprzezwładzemiejskieKrakowa9,jakprzezprzedstawicieliróżnych
kręgówspołecznychwieluważnychinicjatywprzyczyniającychsiędojego
wielostronnegorozwoju.
Wdziedziniepomocowejrozwójtenbyłbardzoznaczącyizaowocował
pojawieniemsięnowychprzedsięwzięćiformpracyzarównonapoluotwar-
tejpomocyśrodowiskowej,jakiwdziedzinieopiekistacjonarnej.Doosiąg-
nięciatakiegostanuprzyczyniłsięniewątpliwiesplotpozytywnieoddzia-
łującychczynnikówocharakterzelokalnym,atakżeogólniejszym.Wśród
tychpierwszychszczególnieistotneznaczeniemiałaobecnośćwkrakow-
skimśrodowiskuobdarzonychcharyzmąinicjatorówdziełpomocowych,jak
np.BratAlbert(AdamChmielowski)czyks.KazimierzSiemaszko,hojnych
fundatorów,jaknp.LudwikiAnnaHelclowie,orazzaangażowanychspołecz-
ników,jaknp.HenrykJordanczyJonatanWarschauer.Wielkąrolęodgrywała
teżpracacharytatywnaprowadzonaprzezzgromadzeniazakonne,zwłaszcza
9
Strukturęizakresdziałaniafunkcjonującychwanalizowanymokresiewładzmiejskich
określałuchwalonyprzezSejmKrajowyweLwowiew1866r.nTymczasowystatutgminny
dlamiastaKrakowa”
,któryzminimalnymizmianamiobowiązywałdo1901r.,kiedyustawą
cesarskąwprowadzononowynStatutgminnydlastołecznegokrólewskiegomiastaKrakowa”
(Małecki1979:226-227).Kolejniprezydencimiasta:JózefDietl,MikołajZyblikiewicz,Ferdy-
nandWeigel,FeliksSzlachtowski,JózefFriedleiniJuliuszLeonzwiększymlubmniejszympo-
wodzeniemurzeczywistnialiprogramnakreślonypoprzywróceniusamorząduiwyprowadzili
Krakówzsytuacjiprowincjonalnego,zacofanegomiastagalicyjskiego”(Małecki1979:244).
