Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Charakteremtragicznym,rozmiaremtychdzikichobrazów
rozkiełznanychnamiętnościpoetabezwątpieniachciałizwiedzą
aumyślniemalowałtymibarwamiwiekiodległe,pogańskieczasy,
pierwotnedziejezamierzchłejepoki.
Guizotdostrzegaśladytejintencjiwsamymnawetjęzyku,który
niekiedyprzybierapewneformyarchaiczne,dlanastowyraźniejsze
jestjeszczewkrojuibudowiedramatu.Jesttoświat
przedchrześcijański,nieznającyświatłaobjawionegoinanaturalnych
popędachbudującywątłyporządekspołeczny,któryladapodmuch
namiętnościobalaikruszy.Wszystkotuwijesięposłusznechwilowym
porywom,bezstałejzasadymoralnej,bezwiedzyzłaidobra.Nicnie
hamujetychprądówburzliwych…SamLearwystępujeodrazu,nawet
względemcórekwłasnych,jakowszechwładnypan,nakazującynawet
miłośćisposób,wjakisięonamaobjawiać.Gwałtowny,
niepohamowany,dzikiodpierwszejsceny,przechodziwszał,gdy
godotknęłonieszczęście.Rezygnacja,przebaczeniesąnieznanetemu
światudzikiemu.Dziwniefantastyczneotaczajągopostacie,nadające
sztucebardziejjeszczeprzejmującątragiczność;błazenkrólewski
urągasięboleścipana,Edgaraszaleństwoodbijadziwacznieprzy
rozpaczyjego…wycienieszczęśliwego,któremuprzygrywa
taświstałkaklauna,barwądzikąpiętnujądramat.
Boleśćnajstraszliwszamieszasięzironicznymśmiechem,wtórując
murozpaczliwie…
Rodzinapogańskawistociezdasiędobarbarzyńskichnależeć
wieków—ojciec,dzieci,bracia,żonyimężowie—wszystko
tozwierzęcowalczyzsobą,pożerasię,krwawi,zdradza.Węzły
łączącejąpękają;czuć,żetegohamulca,któryprzyniosło
chrześcijaństwo,nieznająciludzie,takjaknieznająsromoty,nie
czujązgryzotiniemająlitości.Miłośćsamarodzitunawetzepsucie
—najczulejukochanisąnajbardziejrozpasani—namiętności
rozlewająsiębezbrzeżnie,popędyunosząbezsternikanaskały,żądze
sąnienasycone.Poetawidoczniechciałiszukałtegowrażenia—nadał
tenkolorythistorycznytragediizwiedząimyślą.Jesttoświatprzed
narodzeniemsumienia,rządzonyinstynktamitylko,któredlaniego
sąbodźcemisiłą,którastanowiprawo.
Leartąbarwąswąipotęgąpoezji,któracałągamęswychtonów
rozwijawnim,należydonajgenialniejszychkreacjiSzekspira.
Wteatrzemusiałonstraszliweczynićwrażeniejakbywidokjakiegoś
przedpotopowegoświata…dobytegozfalprzeszłości.
