Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
KrólestwoPolskiewokresienamiestnictwaIwanaPaskiewicza(1832-1856)...
wojskanaszegowskładarmiirosyjskiej,przekreśleniewynikówpolitykiskarbowejLubeckiego,
reorganizacjiwładzcentralnychwduchuwiększegoichuzależnieniaodRosji.Copozostałoby
Królestwupotakiejoperacji,potakiejwojnie—łatwobyłoprzewidzieć”
12
.PodobnieMarian
Kukieluważał,żenwojskopolskiepomaszerujenazachód,wkrajuzastąpiąjerosyjskieodwody,
bytpaństwowyKrólestwabędzienałasceiniełascecara”
13
.
Zpowyższychwywodówwynika,żegdybydoszłodointerwencjiRosjiweFrancjiiBelgii,
igdybywzięłowtymudziałwojskopolskie,stworzyłobytoistotnezagrożeniadladotychcza-
sowegopublicznoprawnegostatusuKrólestwa,choćchybaniesamegobytupaństwapolskiego.
Takprzynajmniejrozumiemsłowaobuznamienitychhistorykówpolskich.Wypowiedzitesąjed-
naknatyleogólnikowe,żetrudnostwierdzić,naczymmiałobypolegaćowoustrojowopolityczne
zagrożeniedlaKrólestwa.
Przyjmijmy,żecytowaniautorzymająrację.Jakąpolitykępowinnawówczasprowadzić
stronapolska?Późnymlatemijesienią1831r
.władzeKrólestwawspólniezKonstantymstara-
łysiębronićKrólestwaprzedudziałemwplanachMikołaja.Gdybyjednaktoniewystarczyło,
toczynależałobyraczejwziąćudziałwzamierzeniachwładcyCesarstwa,starającsięzmniejszyć
dokuczliwośćplanowanychprzezeńprzekształceńustrojowych,niżzdawaćsięnapowstańczą
zawieruchę?Wybranotodrugierozwiązanie,aczbyłowiadomo,żeantyrosyjskizrywwWarsza-
wiebyłgłówniewinteresieFrancjiiBelgii,bowniweczobracałplanyinterwencyjne,aniePolski,
którąwystawiałnaolbrzymieryzyko.NawetzcytowanychwywodówW
.TokarzaiM.Kukiela
wynika,żewówczassambytpaństwowyKrólestwaniebyłzagrożony,chodziłooograniczenie
zakresujegoniepodległości,atonietosamo.
GdybynawetinterwencjanazachodzieEuropyzudziałemwojskapolskiegodoprowa-
dziładoograniczenianiepodległościKrólestwa,tojednakzarównoarmiapolska,jakparlament
istniałybynadal,niebyłabyuchylonatakżekonstytucjanadanaprzezAleksandra,aconajwyżej
uległabyonazmianienadrodzedodanianowychprzepisówlubprzezinnysposóbinterpreta-
cji
14
,niżdotychczasobowiązywał.Wrezultaciepublicznoprawnasytuacjapaństwapolskiego
niebyłabygorszaodtej,ojakiejstanowiłstatutorganicznyz26lutego1832r
.
12
W
.Tokarz,SprzysiężenieWysockiego...,s.69.
13
M.Kukiel,Uwagiiprzyczynkidogenezyrewolucjilistopadowejiwojny1831r.,nTekiHistoryczne”
,Londyn1958,
t.IX,s.55
14
Niebyłobywtymnicnadzwyczajnego,gdyżjużwtrakcieobradsejmuw1820r
.RadaStanunnakłoniłase-
nat,byzwróciłsięowykładniędoAleksandraIjakodawcykonstytucji,jakrozumiałumieszczonytamzapis
wsprawieoddawaniaurzędnikówpodSądSejmowy”(J.Skowronek,Eksperymentliberalizmuparlamentarnego
wKrólestwiePolskim,nPrzeglądHumanistyczny”
,1995,nr3,s.9).WtensposóbsenatprzyznałwładcyKrólestwa
prawodokonywaniawykładnikonstytucji.
18
