Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
LechaMażewski,Czybyłyinnemożliwości?KrólestwoPolskiewlatach1830-1831
WkierunkusecundogenituryRomanowych
NiebezkozeryokreślasięKonstantegomianemwicekróladefacto
15
.Przecieżwielkiksiążę
nietylkosprawowałzwierzchnictwonadwojskiempolskimiKorpusemLitewskim,aletakże
wywierałistotnywpływnasprawywewnętrzneKrólestwaorazpodporządkowanamubyła
administracjawpięciuguberniachlitewsko-ruskich.Ponadtozaznaczałswąobecnośćwpolityce
zagranicznej,oczymświadczyłoistnieniewWarszawieekspozyturyrosyjskiegoministerstwa
sprawzagranicznych.Jeślijeszczepamiętasię,żeKonstantybyłbratemdwucesarzy,zrozumiałe
jest,żejegoambicjąmogłobyćstaniesięwicekrólemPolski,albojeszczelepiej:polsko-litewskim.
ByłobytoistotnymkrokiemwkierunkuwykształceniasięwWarszawie(zmożliwymudziałem
Wilna)secundogenituryRomanowów.
PiszącoKonstantym,MichałBobrzyńskitrafniezauważył:nZręcznapolityka,gdyby
naniąbyliwstaniezdobyćsięPolacy,byłabystądwielkiedlakrajumogławyciągnąćkorzyści.
Polacyniestetychwycilisiępolitykispisków”
16
.SzymonAskenazystwierdzałjednak,żeksiążę
AdamJerzyCzartoryskichciałwykorzystaćwielkiegoksięciadlasprawypolskiej,podejmując
tzw.inicjatywępałacową,czylipróbującuczynićKonstantegontarcząwRewolucyiprzeciw
Rosyi”
.Idalej:nNatakiobrótrzeczyKonstantywpewnejmierzebyłbyprzygotowany”
17
.Brak
wiadomościoszczegółachtegopomysłuuniemożliwiajegoocenę.
WsprawiesposobuwykorzystaniacesarzewiczadlaodbudowyRzeczypospolitejwypo-
wiedziałsięteżgen.IgnacyPrądzyński.Jegozdaniem,spiskowcypowinnibylipojmaćwielkiego
księciaidostarczyćgodoPałacuBrühlowskiego.nW
.księciu(truchlejącemuznajpotężniejszego
strachu
18
)podajągrzecznie,aleseryo,dopodpisuprzygotowanejużuprzedniodokumenta,jako
to:1)Konstantycarewicz(...)stanowi,iżgubernie,będącepodjegowielkorządztwem,zostają
niniejszymzKrólestwemPolskiempołączoneidoniegowcielone.2)Wskutekpowyższego
postanowienia,namocypełnomocnictwaCesarzaiKróla,Radaadministracyjnazostajerozwią-
zana,anajejmiejscepostanowionyrządtymczasowyztrzechosób:ks.Czartoryskiegoprezesa
idwóchnajtęższychrewolucjonistów.3)Konstytucyazostajezawieszona.Rządtymczasowy
zwładządyktatoryalnąprzedsięweźmiewszelkieśrodkidośpiesznegorozwinięciapierwsze-
gopostanowieniaiskorobędziemożna,zwołasejmcałejPolski.4)KorpusLitewskizostaje
rozwiązany;pułkidoniegonależące(...)należećodtądmajądowojskapolskiego”
.PodTerespo-
lemmiałobysięzebraćcałewojskopolskieidawnepułkiKorpusuLitewskiegoinnastąpiłaby
reorganizacjacałegowojska”
.PopodpisaniutychdokumentówKonstantymiałbybyćosadzony
15
TakL.Mażewski,B.Szlachta,W
.KsiążęKonstantyjakowicekróldefacto?,[w:}Systempolityczny...
16
M.Bobrzyński,DziejePolskiwzarysie,Warszawa-Kraków-Lublin-Łódź-Poznań-Wilno-Zakopane1931,t.III,s.107.
17
Sz.Askenazy,Rosya-Polska1815-1830,Lwów1907,s.169.
18
TwierdzenienatemattchórzostwaKonstantegoniejestpopartefaktami.W
.książębyłkombatantemwyprawy
AleksandraW
.Suworowaw1799r
.przeciwkoFrancji,walczącwSzwajcariiipółnocnychWłoszech,uczestniczył
takżewlatach1813-1814wbojachznapoleońskąFrancją.WczasieswegopiętnastoletniegopobytuwWar-
szawieniekorzystałzochrony,astrażBelwederuwczasienocylistopadowejstanowiło3żołnierzy-inwalidów.
19
