Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
KrólestwoPolskiewokresienamiestnictwaIwanaPaskiewicza(1832-1856)...
naterytoriumpaństwapolskiego,botorzeczywiściestanowiłobywielceniekorzystnenovum.
Takżesygnalizowanezmianykonstytucjimogływywoływaćpewienniepokój.
Niemapodstawdotwierdzenia,że:nWszystkieteobietnice(...)dawanebyłyoczywiście
wyłączniewcelachtaktycznychiniemiałynajmniejszegorealnegoznaczenia”
29
.Trzebabyło
poddaćpróbietepropozycje,przyjmującjedorealizacji,żebymóctaksądzić.
Zatemiwtymprzypadkupublicznoprawnepołożeniepaństwapolskiegoniebyłobyjakoś
radykalniegorszeniżnagruncienowegoaktukonstytucyjnegoz1832r
.
Czytylkopowrótdostatusquosprzednocylistopadowej?
Doczasubitwywarszawskiejzpoczątkuwrześnia1831r
.stanowiskoRosjinieuległozmia-
nie,oczymmożeświadczyćchociażbyodezwaMikołajaz29lipca1831r
.
30
,wydanawmomencie
gdywojskarosyjskiepodnowymwodzemnaczelnym,feldmarszałkiemIwanemPaskiewiczem,
przekraczałyWisłę.ImperatorzwracałsiędoPolaków:nWypadkiktóresięwydarzyłyniezamknęły
Wamdrogiratunku”
,anOdezwaNaszazdnia5(17)GrudniadałaWampoznaćNaszechęci—Dotąd
ichnieuznawano”
.Ciąglejednaknieoznaczałotoofertyrozmów,ajedyniezdaniesięnałaskęwładcy
.
Sytuacjazmieniłasięnapoczątkuwrześnia1831r
.
31
.WprzededniuszturmuWarszawy
feldmarszałekI.PaskiewiczzaproponowałwładzomKrólestwarozmowy
.DlaczegoRosjaniezmie-
nilizdanie?Wydajesię,żepopierwsze,istniałagroźba,żeAustriawystąpizpropozycjąmediacji
międzystronamikonfliktu,czegocarbardzoniechciałby
32
;podrugiezaś,dowódcaarmiirosyj-
skiejobawiałsięmożliwościprzegraniabitwyoWarszawę
33
ikonsekwencjiztymzwiązanych.
Dopierwszegokontaktudoszło4września.Stronępolskąreprezentowałgen.I.Prądzyński,
któregodelegowałgen.JanKrukowiecki,prezeswRadzieMinistrów,rosyjskązaśgen.PiotrDan-
nenberg.Woficjalnejczęścirozmowyzawartabyłaofertarozpoczęciaukładówmiędzystronami,
znacznieciekawszabyłaczęśćnieoficjalna.Sensprzedstawionychwjejtrakciepropozycjisprowa-
dzałsiędopowrotuKrólestwadoustrojowopolitycznegostatusquosprzednocylistopadowej
34
,
29
J.Łojek,Szansepowstanialistopadowego,Warszawa1980,s.57-58.
30
DziennikPrawKrólestwaPolskiego,t.XIII,s.287-290.
31
Szerzejzob.W
.Dąbkowski,Zmierzchiagoniapowstanialistopadowego(17sierpnia—21października1831r.),
[w:]PowstanieListopadowe1830-1831,podred.W
.Zajewskiego,Warszawa1990;aspektyustrojowopolityczne
tychwydarzeńanalizowałL.Mażewski,PróbaratowaniaKrólestwaPolskiego.Oprawnopolitycznychaspektach
negocjacjipolsko-rosyjskichwewrześniu1831r.,nCzasopismoPrawno-Historyczne”
,2013,z.1.Zob.teżT
.Strze-
żek,BitwaoWarszawę.6-7września1831,Oświęcim2015,odpowiedniefragmentyrozdz.VIIIiIX.
32
M.Bobrzyński,Dzieje...,s.129.
33
W
.Dąbkowski,Zmierzch...,s.243;podobnieT
.Strzeżek,Bitwa...,s.289.
34
T
.Strzeżek(Bitwa...,s.295)uważa,żenPrądzynski,składającsprawozdaniezrozmowy,połączyłinformacje
urzędoweznieoficjalnymiwywodamiDannenberga.Powstałbardzonatrakcyjny”pakietobietnicbezpokrycia”
.
Ostosunkugen.J.KrukowieckiegodopropozycjizawartychwtejrozmowieciekawiepiszeM.Swędrowski,
Portretczłowiekazapalczywego.GenerałJanKrukowieckiwpowstaniulistopadowym,Oświęcim2013,s.348-351.
22
