Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Tosąprawaoceanówiludów,cywilizacjiimyśli.Życiepłacić
zakażdypalwbitywnurciewalkiobyt,tysiącamiistnieńokupywać
każdynurtutegozwrot,idalej,znówrwaćsamemuwzniesioneprzez
siebiezaporyiznówbudowaćnowenapóźniejszedruzgotanie.Natej
nieustannejewolucjischodzipracaludzkości,boewolucjatajestjej
wielkimdobrem,boewolucjatajestjejbłogosławieństwemiklątwą.
Idotejewolucjizmierzająbezwiedniewszyscy,prócztychjednostek,
którym,jakozbytwysokowyniesionym,każdewstrząśnięciegrozi
upadkiem.
Ewolucjaidzienawetpotrupach,boiśćmusi.LudwikXVImógł
byćdobryminieszczęśliwymczłowiekiem,aleniemniejRewolucja
Francuskajestwielkaijestwielkaniedlatego,abyskazaniekróla
naśmierćbyłoczymświelkimlubnieznanymprzedtemwhistorii–ale
dlatego,żemiałanieokiełznanąmocżywiołu,żemiałaodwagę
zerwaniaodrazuwszystkichłańcuchów.Wtychszarpaniachsię
rewolucji,LudwikXVIbyłokruchemmiazgiibyłtymatomem
zarazkawranie,któryuszedłszyskalpelowi,wnetumiejąrozjątrzyć.
LudwikXVIwszakjużżebrałtylkoobanicję,oprzywilejpójścia
nawygnanie!Krwawykonwentwolał,abykrólapożegnałynaszafocie
słowa–„SynuLudwikaświętego,idźdonieba!”
Wolałgomiećwniebie,niżnaziemi,botu„miłości”
doBurbonówitakjeszczestarczyłonacałestolatzamieszek,wojen,
intrygispiskówweFrancji!Acóżdopiero,gdybyLudwikXVIwraz
zpotomstwemznalazłopiekunawMaracie,Dantonie,czy
Robespierze.ZresztąLudwikXVIzostałściętyjużwstopięćdziesiąt
czterylataposkazaniuiścięciuKarolaIangielskiegonaplacuprzed
pałacemWhitehallwLondynie,wimięnajwznioślejszych
inajdonioślejszychdwóchwyrazówhabeascorpusogniskującychcałą
FrancuskąRewolucję.Ludwikbyłnezaprzeczalniekandydatem
nadobregokróla,alespóźniłsięocałestolat,bopanowałwczasie,
gdynaródfrancuskianimyślałważyćkrólewskiecnotyidotego
