Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
BielowskizkonkretnymwskazaniemnaLatopiskijowskiiKronikęhalicko-wołyńskąwPrzed-
mowiedoItomuMonumentaPoloniaeHistorica
2
.Wpóźniejszymczasiewspomnianypostulat
powracał.PodniósłgonaprzykładK.LiskepodczasIZjazduhistorykówpolskichwKrakowie
w1880r.,podkreślając,żewydanielatopisów,zeszczególnymwskazaniemnanwołyński”,czyli
Kronikęhalicko-wołyńską,jestjaknajbardziejwskazanezewzględunawagętegozabytkudla
dziejówkrajowych,aleniemożebyćtoprostyprzedrukzistniejącychdotamtegoczasuedy-
cjirosyjskich,lecznowe,krytyczneopracowanie.Liskeprzyokazjizastanawiałsięnadpotrze-
bąopublikowaniazarównotekstuoryginalnego,jakitłumaczeniapolskiegozajmującegonaszą
uwagępomnika.Przychyliłsięprzytymdokoncepcjiwydaniaźródławrazzprzekładem,bo-
wiem-jakzaznaczył-materiałyznajdującesiętam:nstałybysięprzystępnemidlakółowiele
szerszych,dlatychnaszychpracowników,którzyalbowcale,albotylkoztrudnościąwładająję-
zykiemruskim”.Kończączaśswojewnioskowanie,powiedział:nJesttowzglądbardzoważny,
mogącyprzechylićzdaniemnaszemstanowczoszalęnatęstronę[tj.narzeczwydaniaoryginału
wrazzpolskimtłumaczeniem]”
3
.WystąpienieLiskegospotkałosięzpozytywnymoddźwiękiem
zgromadzonychbadaczy.I.Szaraniewiczprzedstawiłlistęźródełruskichirusko-litewskich,któ-
repowinnywejśćdoMonumentów.Wśródnichbyłanaturalnieinaszakronika
4
.Ideępoparli
takżeE.Świeżawski,S.SmolkaiZ.Radzimiński
5
,zaśwpodsumowaniudyskusjiLiskechyba
nawyroststwierdził,żeodrzucaprzedstawionąjakobyprzezSzaraniewiczakoncepcjęwydania
odrębnychruskichMonumentówiprzychylasięewentualniedosugerowanejprzezSmolkękon-
cepcjistworzeniaposiadającegowłasnąnazwęnruskiego”modułu(analogiczniedonśląskiego”)
wramachMPH
6
.Postulatwydanianaszegozabytkupośródinnychlatopisówruskichprzedsta-
wiłteżL.FinkelpodczasIIIZjazduhistorykówpolskichwKrakowiew1900r.Napisałwtej
kwestiiconastępuje:nźródłaruskie,zwłaszczakronikawołyńska,takbogataatakźlewydana,
powinnabystanowczowejśćdoMonumentów,podobniejakinnelatopisyruskie”
7
.Podkreśla-
notakżekoniecznośćwydania:ntakważnychdlanaszychdziejówśredniowiecznychlatopisów
ruskich”wramachniezrealizowanejkontynuacjiMPHwmiędzywojniu
8
.
Naszainicjatywajestwięcrealizacjąniewypełnionego,aobecnegownaucepolskiejodpo-
nad160latpostulatu.Cowięcej,idziemytutaj,przynajmniejjeślichodziotłumaczeniezabytku
(alewjakimśstopniurównieżjegoedycjekrytyczne)ślademzasłużonychpoprzedników.Jak
bowiemwiadomodysponujemypolskimi,komentowanymiprzekładamiPowieścidorocznej
iLatopisukijowskiego,awięcźródeł,zktórymizwiązanajestściśleKronikahalicko-wołyńska,
atakżewydaniemoryginałujęzykowegopierwszegozwymienionychpomników
9
.Naszapraca
2
MPH,t.I,Lwów1864[reprintWarszawa1960],s.XVI.
3
PamiętnikpierwszegozjazduhistorycznegopolskiegoimieniaJanaDługosza[ł],Kraków1881(=Scriptoresrerum
4
5
6
7
polonicarum,t.VI),s.30-31.
Ibidem,s.33-38.
Ibidem,s.39-41.
Ibidem,s.41.
L.Finkel,PrzeglądDziejówPolski.Okrespiastowski,[w:]PamiętnikIIIZjazduhistorykówpolskichKrakowie,t.I:
Referaty,Kraków1900,s.2.
8
W.Semkowicz,PotrzebynaukowewzakresiewydawnictwźródłowychdodziejówPolski,I.Okrespiastowski,[w:]
NaukaPolska.Jejpotrzeby,organizacjairozwój,t.II,Warszawa1919,s.175(niewymieniłprzytymSemkowicz
żadnychkonkretnychzabytków).Zob.teżciekaweuzupełnienietejinformacji,choćznówbezodwoływaniasiędo
konkretnychdzieł,wkoncepcielistuStanisławaZakrzewskiegodoJanaFijałkaz18V1922r.(K.Śreniowska,Sta-
nisławZakrzewski.Przyczynekdocharakterystykiprądówideologicznychwhistoriografiipolskiej1893-1936,Łódź
1956[=ŁódzkieTowarzystwoNaukowe.WydziałII,sectioII,nr20],s.130).
9
LatopisNestora.StarytekstmnichaŁawrentegozXIVwieku.OddziałI.CzęśćprzezSchlözerakrytyczniewypracowa-
nąprzepolszczyłJ.Kotkowski,Kijów1860(wydanieoryginałuzwykorzystaniemalfabetułacińskiegoirównoległe
—8—
