Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
kowskiipogodinski),którechoćpóźniejszeostulecia,bliżejstojądoarchetypu,boniemają
anichronologii,anitychstylistycznychzmian,jakieporobiłchronologizator,wstawiająclata
(wyrzuciłonprzytymtakiełączniki,jak:nвłтажел.та”,nвłтoжевремя”,nвłтoжел.тo”,
nзим.жебывши”,nвремениминувши”iin.-nierazbardzocenniedlaustanowieniaporząd-
kuwydarzeń)”
12
.Zgadzamysięzpoglądamiukraińskiegohistoryka,któryswewnioskowanie
uzupełniłocennestwierdzenieodnoszącesiędopraktykipracyzwydaniamiopierającymisię
nakodeksiehipackim/ipatiewskim.Napisałonmianowicie,żechronologicznyporządekobec-
nywtychedycjachizwiązaneznimzmianypierwotnegotekstudezorientujączytelników
13
.
Wnioseknasuwasięoczywisty,jeślipodstawąwszelkichbadańnadźródłempowinienbyć
kodeksinnyniżipatiewski,trzebaudostępnićCzytelnikominnywarianttekstuzabytku.Naj-
lepiejzaś,jeślibędzieto-jak,odwołującsięzresztądopoglądówliteratury,pokażemydalej
-najstarszyinajsprawniejszyzpozostałychwariantchlebnikowski.
Coprawda,stosunkowoniedawnozostałondwukrotniewydanyprzezM.Kotljara
14
,jednak
zkilkupowodów-dotejniepozbawionejpewnychzaletedycji-należypodchodzićbardzo
krytycznie
15
.Przedewszystkimukraińskihistoryk,uginającsięchybapodpresjątradycji,po-
pełniłkardynalnybłąd,wprowadzającdotekstuźródładatyzaczerpniętezkodeksuhipackie-
go.Coprawdaoznaczoneonezostałyjakowtrętzapomocąnawiasówkwadratowych,jednak
-popierwsze-okazałosiętozabiegiemmałoczytelnym,podrugie,autorzdecydowałsięna
graficznypodziałtekstuwoparciuoipatiewskąsiatkęchronologiczną,cotylkopogłębiłocha-
osizatarłospecyfikęwariantuchlebnikowskiego.Niejesttozresztąjedynapoważnausterka
tegowydawnictwa,cojednakdokładnieomówionezostanieniżej(zob.rozdz.I.4).
Uprzedzamyteżewentualnyzarzut,żeskoroistniejefototypicznaedycjakodeksuchlebni-
kowskiego
16
,tekstzabytkujeststosunkowołatwodostępny.Toniezwyklecennewydawnictwo
majednakbardzopoważne,ograniczającejegoznaczenie,zarównozperspektywybadaczy,jak
iszerszychkręgówodbiorcówwady,któreszczegółowoprzedstawionezostanąwrozdz.I.4.
Naszymzdaniem,jużzpowodówprzedstawionychwyżejedycjakrytycznaKronikihalicko-
-wołyńskiejnapodstawiewariantuzawartegowkodeksiechlebnikowskimokazałasięwięcnie-
zbędnaipotrzebna,comożnarównieżpowiedziećoprezentowanymprzeznasprzekładzieźródła.
Niepowinnabudzićwątpliwościdecyzjacodowydaniatylkojednej,ostatniejztrzechgłów-
nychczęścikolekcjihistorycznejzawartejwkodeksachipatiewskim/hipackim,chlebnikowskim
iinnychpokrewnych.Niechodzitylkooobszernośćcałegozabytku(kolekcjihistorycznej),lecz
równieżozakorzenionywliteraturzeiniebudzącyzastrzeżeńpogląd,żemamydoczynienia
zpomnikiempiśmiennictwaodrębnymwstosunkudopozostałychdwóch(Powieśćminionych
latiLatopiskijowski)towarzyszącychmuwtymzbiorze.Toprzekonaniewyraziłosiętakże
wodrębnychpublikacjachKronikihalicko-wołyńskiej,zarównoworyginalejęzykowym,jak
iwtłumaczeniachnaróżnejęzyki(zob.rozdz.I.1).Idziemywięcdrogąwytyczonąprzezwielu
poprzedników.Cowięcej,wpolskichprzekładachukazałysięodrębniePowieśćdorocznaoraz
12
M.Грушевський,Xронолог.япод.йГалицько-Волинсько.л.топис.,[w:]idem,Твориу50-титомах,t.II,Львів
13
14
2005,s.328-329.
Ibidem,przyp.2nas.329.
Галицько-Волинськийл.топис.Досл.дження.Текст.Коментар,под.ред.М.u.Котляра,Київ2002;Галицко-
Волынскаялетопись.Teкст.Koмментарий.Исследование,cocтавителиH.u.Koтляр,B.O.upaнчук,
A.Г.Плaxoнин,подред.H.u.Koтлярa,Санкт-Петербург2005.
15
A.Jusupović,[rec.]Galicko-VolynskajaLetopis’.Tekst,kommentarij,issledovanie,podred.NikolajF
.Kotljar,„Ate-
lejja”,Sankt-Peterburg2005,nStudiaŹródłoznawcze”,t.XLVII,2009,s.296-297.
16
TheOldRus’KievanandGalician-VolhynianChronicles:TheOstroz’kyj(Xlebnikov)andČetvertyns’kyj(Pogodin)
Codices(=HarvardLibraryofEarlyUkrainianLiterature.Texts,t.VIII,1990)
—10—
