Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
naderzmysłowo.Stwierdzenie,takniezwyklebrzemiennewskutki
ibogatetreściowo:„Bógjestduchem”,byłobydlanich,
pozostającychwstadiumnaturalnejprostotyipoczątkowegorozwoju
pojęć,nieprzeniknionątajemnicą,nierozwiązywalnązagadką.Inny
wpływ,jakireligiawywieranateludy,widocznyjestwskłonności
dowiarywcudowność,wnadzwyczajnezjawiska,oraz
dowykładaniasnów–właściwości,któremożnanazwaćniemal
zasadniczymirysamiludzkiejnatury,aktórychniepotrafiwyprzeć
nawetzaawansowanakultura.Byćmożetenpociąg
kunadnaturalnemutonicinnegojaktylkowpewnymsensieboski
instynktczłowieka,jegopędkuniebiańskiemuiduchowemu.
Toukierunkowanieduchasprawiło,żetatakprostadoktrynareligijna
otrzymywałacorazwięcejpogańskichdomieszekalbowręcz
przeistaczałasięwpoliteizm.WidzimynaprzykładzieŻydów,jakich
czystepraktykiwnastępstwieobcowaniaalbowojenzinnymi
narodamiprzyjęływieleobcychform,którezbiegiemczasu
zadomowiłysięwcharakterzeniemalrdzennychizraelickichnakazów
wiary.SamaideaBoganabraławzniosłościilepiejodpowiadała
czyniącemupostępyduchowinarodu,zarazemjednakBógstałsię
mniejprzystępny.Wcalenierzadkopojawiasięnawetmyśl
przenikającawjakiejśmierzecałążydowskąstarożytność,żeJehowa
jestBogiemwyłącznieIzraelaijakoBógnajwyższytronujenad
wszystkimiinnymi;tozpewnościąechoswoistego–choć
nierozwiniętegowpełni–politeizmu.Uinnychludów,obdarzonych
wielkimiprzymiotamiducha,zwłaszczazaśgłębokimzmysłem
filozoficznym,wzniosłenaukiumysłuwznoszącegosięnawyżyny
wyparłyprostąwiaręwBoga.Dzikiemocenatury,zjawiskacyklu
rocznegoidanegoczasu,szczególnewłaściwościboskie
spowodowaływykształceniesięwyobrażeniaowielkiejliczbie
potężnychistot,wktórychrękachspoczywałlosjednostki.Narodziła
sięideaduchówdobrychizłych.Pierśkażdegoczłowieka
przepełniałatroska,jakpozyskaćsobiedobreioddalićodsiebiezłe.
Iotowystąpilimężowiegłębokiejmądrości,którzyniesieni
naskrzydłachswejnieokiełznanejwyobraźni,podalisię
zaemisariuszynajwyższychbogów,ustanowilinowykulttychże,
naukąiprzykłademupowszechniającwśródswegoludunawiązujące
