Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Poecikłamią,awielcypoecikłamiąnajpiękniej.Ichmowy
słuchająpotemdzieci,któreniąnasiąkają,czychcemytego,
czynie.Poecikłamiąobogach,oświecie,zakłamują
moralnośćiobyczaje.Przedmitomaniąpoetów–
przestrzegająfilozofowie–trzebamiećsięnabaczności.
„AznowuczynyKronosaito,comusynzrobił–nawetgdyby
tobyłaprawda,tonieuważałbym,żebytonależałotaksobie
opowiadaćludziomgłupimimłodym,tylkonajlepiej
toprzemilczeć,agdybyjużjakośtrzebabyłootymmówić,
totylkopodosłonąnajwiększejtajemnicyiniechbyliczba
słuchającychbyłajaknajmniejsza”(Platon,Państwo,378a,przeł.W.Witwicki).
Kłamiątakżefilozofowie,ilekroćzmieniająsięwideologów,pedagogów,
politrukówiopowiadająnieotym,cojest,tylkojakmabyć.Choćmitpoetycki
wcałościjestfałszem,zawartesąwnimtakżeelementyprawdy,mówiPlaton
(377a).Dlategospórmiędzypoezjąafilozofią,rywalizacjaz-myślenia
poetyckiegozfilozoficznymroszczeniemdoprawdytlisiędodziś.Piszemyotym
wbieżącymnumerze„Kronosa”itojesttenwymiar,którynajpierwrzuci
sięCzytelnikowiwoczy.
Głębiejukrytesąpytaniabardziejszczegółowe:czyNietzschejestwyłącznie
filozofem,czyteżnależywnimwidziećjeszczepoetę,piewcętragizmukondycji
ludzkiej?CzyRilketopoeta,czyjednakmędrzec,którego„zwycięstwanie
pomniejszą,[aktóry]rośniegłębokozwyciężanyprzezmoc–coraz
potężniejszą”(Księgaobrazów,przeł.M.Jastrun)?Zakogoonisamisiępodają?
Jaksiebiewidzą?Jeżelifabrykująmity,ilewnichjestprawdy?Jeślipiszą
prawdę,dlaczegokażąjąwypowiadaćOrfeuszowi,Dionizosowi,Zaratustrze?
OdpowiedzinapytaniaointelektualnąproweniencjęNietzschegoiRilkego
poszukująwtymnumerzetacyautorzy,jakWalterKaufmann,ErichHeller,
ManfredFrank.PoszukiwałjejtakżesamRilke,czemudałwyrazwbogatej
korespondencji,jakąprowadził,międzyinnymizWitoldemHulewiczem.
Trzecipoziomrozważańwtymnumerze„Kronosa”dotyczysztukiprzekładu
orazprzynależnościNietzschegoiRilkegodokulturynarodowejiświatowego
dziedzictwa.Autor,którypisałbyjedyniedlasiebieisobiepodobnych,który
miałbynaceluoddziaływaniewyłącznienaswójczasinamiejsce,wjakim
tworzy,niebyłbywartprzekładaniaaninawetlektury.Prawdziwiewielkitwórca
światowyprzynależydobardzokonkretnejkulturynarodowejwjeszczewyższym
stopniuaniżeliartystacenionywyłącznieprzeznaród,dlaktóregoponiekąd
