Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
tworzyłiktórymutotworzenieumożliwiał.Choćwyrastałonwwarunkach
partykularnych,onesamewnajmniejszymstopniunieograniczająjego
oddziaływania.Przeciwnie;jegonarodowyidiomidoświadczeniezłatwością
poddająsięuniwersalizacji,stającsięczęściądziedzictwawszystkichludzi.
„Jedynąmiarąprzyszłegoprzetrwanianaszejeuropejskiejkultury–pisał
T.S.Eliot–będziezdolnośćnarodóweuropejskichdowydawanianaświattego
rodzajutwórców.Jeżeliprzyjdąkiedykolwiekczasy,wktórychtermin»literatura
europejska«przestaniecokolwiekznaczyć,wówczastakżeliteratury
poszczególnychjęzykówinarodówwyginąisczezną”(przeł.A.Serafin).Nie
przypadkiemwięcNietzschepodajesięprzecieżzaPolaka,aRilkezaCzecha,
choćobajkomunikujątonamponiemiecku.Taichwspaniałacechasprawia,
żezRilkemiNietzschemjesteśmyzawszeusiebie,jednocześniedziękinim
umiemyżyćzewszystkimi.
Wielcypoeciistnienia,zarazemnajwięksimędrcyswegoczasu,porywają
inigdyniepozostawiająnikogoobojętnym.Ichgeniusz–widaćtozwłaszcza
pojuweniliachNietzschego–ujawniasięodnajwcześniejszychlat.Najwięksinie
potrzebujączasunarozwójmocytwórczych;posiadajągenezę,aleniemają
historii.Wydająsię„cudemnatury”,choćichżycieprywatnejestczęstowręcz
opłakane.Nawetgdyniesąjeszczewpełnidojrzaliiuformowaniprzeztwórcze
próby,ujawniająniepoślednitalent,któryszybkodochodzidogłosujako
odrębny,łatworozpoznawalnystyl.Czysąprzekładalni?Ztrudeminiezawsze.
Iwszystkoteżsięgodzi,ażebyonasmilczeć,
napołyjakoohańbie,napołymożejednak
jakoopewnejnadziei–niewyrażalnejnadziei
(Elegiadruga,przeł.AntoniLibera)
Jakopierwsitęzmowęmilczeniaprzerywajątłumacze.Dziękinimcojakiśczas
poeciifilozofowieprzemawiająnanowo.Gdymająszczęście,robiątozwerwą
iprzekonaniem.NoweprzekładywierszyRilkegopióraWawrzyńcaRymkiewicza
iAntoniegoLibery,tłumaczenienieznanychdotądwjęzykupolskimpism
młodzieńczychNietzschego,zktóregotakświetniewywiązałsięTadeusz
Zatorski,świadcząotym,żezadanietłumaczapolegającenawybudzaniu
zletarguzastygłych,uśpionychsłówwydajesięnieskończone,żejego
ponadczasowydialogzpoetamiifilozofamimożeprzynieść–iżeniekiedy
przynosi–zaskakujące,nieoczekiwanerezultaty.
PiotrNowak
ZastępcaRedaktoraNaczelnego
