Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
JohnStuartMill
ODOSKONALENIUSIĘ
I
Czyrzeczywiściebłędemjestsądzić,żeludzkośćjestzdolna
dojakiejśistotnejpoprawy?Iczyfaktycznieoznakąmądrościmabyć
ośmieszaniewszelkichwielkichprzedsięwzięćprowadzącychdojej
doskonaleniajakomrzonek?Zapewnićmogęszanownychpanów,
żesłabymdowodemmądrościjestto,żerówniedobrzekażdygłupiec
zrobićmoże,coioni.Sądzęteż,żetoprzedewszystkimgłupcy
właśnieprzypisaliznamięmądrościtegorodzajumyśleniu.Ztego,
cowidzę–jeśliwżyciuprywatnymczypublicznymznajdziesię
człowiek,któryokażesiętaknieprzeniknienienudny,żeanirozum,
aniargumentacjaniesąwstaniewywrzećnanimnajmniejszego
wrażenia,torównienudniludzienatychmiastustanawiają
goczłowiekiemodoskonałymoglądzierzeczyidużejracji.Arobią
takdlategotylko,żeztego,iżludzieobdarzenitalentami,ludzie
genialnimyląsięczasemwswychocenach,miałobywynikać,
żewystarczybyćpozbawionymchoćbykrztynytalentuczygeniuszu,
abystaćsięwytrawnymsędzią,ponieważnapodobnejzasadzieludzi
zwodząichpłonnenadzieje.Zmoichobserwacjiwynika,żenieten,
ktomanadzieję,gdyinnirozpaczają,leczten,któryrozpacza,gdy
innisąpełninadziei,jestpodziwianyprzezznacznąliczbęosóbjako
mędrzec.Zdajesięteż,iżzamądrośćuznajesięnietylezdolność
dowidzeniadalejniżinniludzie,leczprzeciwnie–żepolegaona
naniesięganiuwzrokiemnazbytdaleko.Niechciałbymobrazić
nikogozgronatakszacownychosób,któreżywiąwtejkwestii
zdanieodrębne,aleprzekonanyjestem,żeznacznawiększośćztych,
którzyśmiejąsięzludziżywiącychnadzieję,żeczłowiekajakoistotę
rozumnąimoralnądasięwynieśćnajakiśwyższypoziom,czyni
towoparciuozasadęinnązupełnieniżmądrośćczypoznanieświata.
Jestemprzekonany,żewiększośćosób,któremówiąomożliwości
doskonaleniajakofantazjach,czynitak,ponieważczuje,
żedoskonaleniesięnależydotychrzeczy,którenieprzyniosłyby
