Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
świeckiejwspółczesnościzachodniej[9].Tejostatniejzaśwedle
Gauchetaniedasięzrozumiećinaczej,niżjakokońcowyetap
ciągnącegosięprzeztysiącleciaprocesuprzechodzeniaodlogiki
zależnościwobecwyższychsił–nazywanejprzezniegologiką
heteronomii–doporządkuokreślanegozkoleijakoautonomia,
wktórymczłowiek,czyraczejzbiorowośćludzka,stajesiękowalem
własnegolosu,wykuwanegoniezależnieodjakiejkolwiek
pozaświatowejInności.Wtymspekulatywnymschemaciereligia
pierwotnajestmomentemwyjściowym,odpowiadającym
heglowskiemuniezróżnicowanemuspoczywaniuduchawsobie
samym.Dialektykę„drogiduchakuwolności”uruchamiauGaucheta
dopieropojawieniesiępaństwa–jegoustanowienieoznaczabowiem,
żepojawiasięinstytucjawładzyiwładcyjakopośrednikamiędzy
niewidzialnymporządkiempraczasówajegoziemskim,widzialnym
naśladownictwem.Tozkoleioznaczajednaknietylko,żewładza
dajeuprzywilejowanydostępdosfery,wktórejzachodziwłaściwe
określenieuniwersalnegoładuibijejegoźródło.Zakładateż,przede
wszystkim,że–napoziomiezarównostrukturyegzystencji,jej
obiektywnychwarunków,jakiświadomościspołecznychaktorów–
stopniowopojawiasięipogłębiarozziewmiędzyniewidzialnązasadą
ajejwidzialnymodzwierciedleniem.NiewidzialneInnemusibyć
odtądreprezentowanewporządkuwidzialnegotuiteraz.Tymsamym
uruchomionezostajepłodnedialektycznenapięcie,rozrywające
jednolitydotądporządekreligiipierwotnej.Nabierzeonomocywraz
zpojawieniemsiętranscendencjiwjejmonoteistycznejwersji
wjudaizmie,apotemchrześcijaństwie:wizjiBogacałkowicie
oddzielonegooddoczesnegodzianiasię,Boga,któryjestwprawdzie
odpoczątkudokońcatwórcąowegodzianiasię,alewistocie
pozostawiaswemustworzeniucorazwiększąswobodę.Judaizm
ichrześcijaństwouruchamiajądialektycznyproces,wktórym,
paradoksalnie,niesłychanyrozrostatrybutówBoga,atakże
imperialnychpretensjiKościołajakouprzywilejowanegopośrednika,
owocujerosnącąniezależnościąsaeculum,ażpojegoostateczne
oderwaniesięodnadprzyrodzonegofundamentuipożegnanie
zheteronomią,zlogikądługuwobectego,coabsolutnieInne.Natym
polegato,coGauchetnazywa„wyjściemzreligii”,sortie
