Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
tuodsamegoprzedmiotuipostępujeniejakozajegosugestiami,nie
zmniejszarozmiarówbłędu:trudnoobardziejdogłębnąodmowę
zrozumieniatyleżreligiijakohistorii,coprecyzyjnegozakresu
subiektywnejinskrypcji,którastawiaopórzanikowisensu
zbiorowego.Realnycharakterowejinskrypcjinieulegatu–
powtórzmytorazjeszcze–wątpliwości;chodzijedynie
ointerpretacjęjejnaturyiroli.Jejkonieczność–jako
antropologicznegofilaruitranshistorycznegowarunkumożliwości
trwającejcałetysiącleciawładzytego,coinne–jestczymś
bezdyskusyjnym.Abyistniałareligia,jednostkiwswym
spontanicznymfunkcjonowaniupsychicznymiintelektualnymmuszą
dobrowolniepogodzićsięzobsadzeniemtego,coniewidzialne.
Wefekcieperspektywazaświatówidoświadczeniecałkowitejinności
tworząjednązosiorganizującychludzkieimaginarium–dotego
stopnia,żespotkanieznieprzedstawialnym,nieskończonym
iniezróżnicowanymstanowiniemożliwydousunięcia,
strukturyzującyhoryzontmyślenia.Wszystkowyglądatak,jakby
podwójneiwewnętrzniesprzecznedoświadczenierównoczesnego
zanegowaniajaijegonieusuwalnejsamoobecnościstanowiło
nanajgłębszympoziomiereakcjęnaproblematycznenapięcie
określającebyciepodmiotu.Nieczynitojednakzowegosubstratu
zasadytwórczej.Niewyjaśniaonwżadnymrazietego,costanowiło
zasadnicząfunkcjęwszelkichreligii;niedowiadujemysiętuniczego
natematwewnętrznejlogikiichdziałaniaistawki,októrąchodzi
wkolejnychmetamorfozachichtreści;siłąrzeczyzatemniepozwala
namtoteżzrozumieć,jakmożliwajestutrataprzeznieichżywotnej
substancjiiostatecznieichzanik.Niczresztąniewskazujenato,
byniewątpliwawspółzależność,jakąodnajdujemynawielu
poziomachmiędzyrejestremorganizacjisubiektywnej
imodalnościamidoświadczeniareligijnego,sygnalizowałapotrzebę,
którejzaspokojeniewymagałobyistnieniajednoznacznych
zewnętrznychformczyinstytucji.Wręczprzeciwnie,wszystko
skłaniaraczejdowniosku,żetowewnętrznepoczucieinności
pozostajespołecznieneutralneiżeoilezinstytucjonalizowanereligie
miałypotrzebęuczynieniazeńwłasnegofundamentu,otyleonosamo
doskonaleobchodzisiębezinstytucjonalnejformy–albodlatego,
