Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
zdokonanymprzeznichzafałszowaniemistrywializowaniem
chrześcijaństwa,bardziejnawetniżwyrazemmoralnegopotępieniajest
przejawemzdesperowanejpogardydlaichumysłowejograniczoności.
Prawdziwejednakbyłobyzapewnerównieżstwierdzenie,że–
podobniejakwieluztych,którzyczynilichrześcijaństwoprzedmiotem
prawdziwiegłębokiejrefleksji–Overbeckgłośniejwypowiadałsię
otym,czymchrześcijaństwoniebyło,niżotym,czymjegozdaniem
miałobybyć.Tymjednak,cojegodziełunadajewewspółczesnych
debatachszczególnyposmak,jestjegowłasnainterpretacjazarówno
chrześcijaństwa,
jak
i
teologii.
Była
ona
–
jak
dowodzi
Chrześcijańskość–nietylkoodmiennaodinnychrozpowszechnionych
wjegoczasach;wciążpozostajeteżcierniemwokusłużących
wyłącznie
sobie
samym
wykładni
wiary
chrześcijańskiej,
„niedopracowanych”intelektualnieiegzystencjalnie.
Inny
wymiar
krytyki,
jakiej
Overbeck
poddał
teologię
chrześcijańską,maźródłowromantycznymrozróżnieniumiędzy
„życiem”a„myślą”.Jegozdaniem,podobniejakzdaniemwielu
myślicieliinspirowanychromantyzmemniemieckim,życieimyśllub–
byrzeczwyrazićwterminachreligijnych–wiarairozum(albo
wiedza)zawszesąsobieprzeciwstawne:wiedzatośmierć,ajedynie
wiarawspierażycie.JakformułujetoHyperionHölderlina:„Bogiem
jestczłowiek,kiedymarzy,żebrakiem,gdynazimnowszystko
rozważa”[18].Myśl,żewiedzaiśmierćsązesobąpowiązane,jest
oczywiściestarszaniżromantyzm.Jestconajmniejtakstarajakmit
opowiadającyowypędzeniuAdamaiEwyzraju,umieszczającyich
nadrodzekuśmiercizachęćskosztowaniazakazanejwiedzy.Bardziej
ogólnateologicznaideadychotomiiliteryiducha,pobrzmiewająca
wtwierdzeniuOverbeckaorozdarciumiędzywiedząawiarą,również
jestgłębokozakorzenionawkulturzezachodniej.Przeobrażona(albo
zsekularyzowana)przezromantyzm,tawiekowadychotomiastajesię
dychotomiąprawdy(reprezentowanejprzezrozumalbowiedzę)iiluzji
(reprezentowanejprzezwiaręreligijną),gdzie–paradoksalnie–
prawdazwiastujeśmierć,ailuzja–życie.Wartojednakzauważyć,
żetonapięciemiędzywiedząaszczęściem,niewątpliwieobecne
wdziełachkanonubiblijnego(np.wKsiędzeKoheleta),niejest
uniwersalnymskładnikiemkulturystarożytnej.Liczni,choćnie
