Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Kwestiamiocierającymisięopsychologię,abudzącymiemocjewśród
filozofówKościoła,były:naturaludzkiejduszy,oddziaływaniemiędzy
duszą,umysłemiciałem,atakżepochodzeniepomysłów,naktóre
wpadamy.Jakjużwspomniałam,wokresierozwojuchrześcijaństwa
greckieirzymskietekstymusiałybyćsprawdzonebardzodokładnie
podkątemzgodnościzzasadamiwiary.Wtensposóbniektóreidee
przemilczano,innezaśprzywłaszczonemiałysłużyćdoktrynie
chrześcijańskiej.Platontwierdził,żedusza−będącanieśmiertelną
ideą−wchodziławciało,odrazuposiadająccałąwiedzęoświecie;
potemtęwiedzęmożnabyłosobie„przypomnieć”.OjcowieKościoła
niemoglisięzgodzićnatakietwierdzenie,ponieważwierzyli,
żeduszapojawiasięwchwilinarodzindziecka.Rodzimysięjako
czystekartkipapieru−bezwiedzyiumiejętności.Dlategoten
pomysłPlatonazostałodrzucony.
Chrześcijaninteresowałorównieżto,czyduszabezciałamoże
cokolwiekodczuwać.Zapewneuznasztozawydumanyproblem.
Pocokomutakawiedza?Ajednak…Wyobraźsobie,żeumierawielki
grzesznik,ajegoduszazgodniezdoktrynąchrześcijańskątrafia
dopiekła,gdziemapowiecznośćcierpiećmęki(naprzykład
pływającwoceanachwrzącejsiarki).Iokazujesię,żedusza,nie
mającciała,niemateżreceptorówbólu,niemożewięcodczuwać
cierpienia.Askorotak−tocałepiekłoniemasensu.Ajeślinie
masensu,toktowie,możenawetnieistnieje?Wtensposóbproblem
odczuwaniabóluprzezduszęznajdujesięupodstawcałejreligii,
bojeżeliniemapiekła,toczyistniejenagrodawniebie?
Tertulian(160−230)jakopierwszyspośródojcówKościołapisał
swojedziełałaciną,aniegreką.Ponoćbyłbardzonerwowy.Wciąż
złościłogoto,jakrozwiąźleżyjąpoganieijakźletraktujesię
chrześcijan(jegożycieprzypadłojeszczenaokreswielkich
prześladowań).Podobnozdarzałomusięfantazjować,żekiedy
nadejdziejużkoniecświata,wszystkichpogańskichoprawcówspotka
zasłużonakaraogniapiekielnego.Onwtymczasiebędzie
obserwowałichmęki,śmiejącsięiciesząc.Kiedyśnapisałdoswojej
żonylist,wktórymwyraziłnadzieję,żekiedyobojeznajdąsię
pośmierciwniebie,niebędąjużmusielirobićczegośtak
obrzydliwegojakuprawianieseksu.Filozoftentwierdziłrównież,
żeduszamusiwspółodczuwaćcierpienierazemzciałem.Iodwrotnie,
kiedyduszacierpiwstyd,złośćczysmutek,ciałorównieżreaguje
najejodczucia.Oznaczato,żedusza,mogącwpływaćnamaterialne
ciało,samamusibyćmaterialna.Tenpoglądpojawiasięiwnaszych
czasach.Niektórzytwierdzą,żeciałopośmierciważymniejniż
zażycia,ponieważopuszczajedusza.Niejesttoudowodnione.Dla
Tertulianaumysłbyłkawałkiemduszysłużącymdomyślenia,czymś
wrodzajuprocesorawkomputerze.Uważałteż,żeduszamusibyć