Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROZDZIAŁ4
WczesnekonfliktywChinach
Tysiącefigurnaturalnejwielkościprzedstawiających
żołnierzyikonie,zktórychskładasięTerakotowaArmia
zakopanawpobliżugrobowcaZhenga,Pierwszego
Cesarza(latapanowania:221–210p.n.e.),wXi’an,
sąmilczącymświadectwemdługotrwałejpotęgi.
Okołoroku7000p.n.e.wpółnocnychChinachzaczęto
nadużąskalęuprawiaćziemię,dziękiczemu–podobnie
jakwMezopotamiiiEgipcie–uzyskanosurowce
potrzebnedoprowadzeniawojenitworzeniapaństw,
dwóchściślezesobąpowiązanychdziałań.Wtrzecim
tysiącleciuprzednasząerąnatamtychterenachpojawiły
sięwarowneosadyimetalowabroń,awmiejscach
owyższymzagęszczeniuludnościbudowanootoczone
muramimiasta,jakChengziyawzniesioneokoło
2500rokup.n.e.Około1800rokup.n.e.wdolinierzeki
HuangHewykształciłasięmiejskacywilizacjapod
panowaniemdynastiiShang,choćobejmowałajedynie
niewielkączęśćterytoriumwspółczesnychChin,ajej
kontrolanadziemiamipołożonymizdalaodgłównych
ośrodkówbyłaograniczona.
Niemniejwybudowaneokoło1550rokup.n.e.mury
kontrolowanegoprzezdynastięShangmiastaZhengzhou
miałydziesięćmetrówwysokościiniemalżesiedem
kilometrówobwodu,aichpostawieniemusiałowymagać
milionówgodzinpracy.Takiebudowleświadczą
oówczesnympoziomiekontrolipolitycznej,spójności
społecznejizdolnościachorganizacyjnych,atakże
odużejdostępnościsiłyroboczej,ponieważ
dowznoszeniatychfortyfikacjinieużywanożadnych
maszyn.Upowszechnieniesięmurówmiejskich,które
rozpoczęłosięnawczesnymetapiehistoriiChin,
wynikałonietylkozpraktycznychkorzyści,jakie
