Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
SekcjaB–Ocenadanych
¿one,jeœliprawdziwalubprzyjêtazaprawdziw¹wartoœæniejestznana
iniemo¿ebyæu¿ytadoporównania.
Abymo¿naby³owykonaæwi¹¿¹cepomiaryanalityczneiopubliko-
waæje,b³êdynale¿ykontrolowaæioceniaæ.Nale¿ywykazaærzetelnoœæ
(ang.reliability)takichdanych,abyichkoñcowyu¿ytkownikmia³mo¿-
liwydozaakceptowaniastopieñzaufaniadowynikówanalizy.
B³êdy
bezwzglêdne
iwzglêdne
B³¹dbezwzglêdny,EA,pomiarulubwyniku,xM,danyjestrównaniem
EA=xM–xT
wktórymxToznaczawartoœæprawdziw¹lubprzyjêt¹zaprawdziw¹.
Przyk³adyprzedstawiones¹narysunku1wpostaciwynikówkilkakrot-
nejanalizy200-miligramowejpróbkiaspiryny.B³¹dbezwzglêdnyzmie-
niasiêod–4mgdo+10mg.
B³¹dwzglêdny,ER,pomiarulubwyniku,xM,danyjestrównaniem
ER=(xM–xT)/xT
Czêstob³¹dwzglêdnyjestwyra¿onywprocentach,100ER.Wtakimprzy-
padkuwynikianalizyaspirynyobarczones¹b³êdemod–2%do+5%.
B³êdywzglêdnes¹specjalnieprzydatnedoporównywaniawyników
oró¿nymrzêdziewielkoœci.
b³¹dbezwzglêdny
masaaspiryny/mg
E
A
/mg
b³¹dwzglêdny
E
R
/%
Rys.1.Bezwzglêdneiwzglêdneb³êdywanaliziewzorcaaspiryny
B³êdyokreœlone
Istniej¹trzyg³ówneŸród³ab³êdówokreœlonych,czylisystematycznych
(ang.systematicerrors),któreprowadz¹doobci¹¿enia(ang.bias)wartoœci
mierzonychlubwyników:
lanalitykluboperator;
lwyposa¿enie(aparaturaioprzyrz¹dowanie)orazœrodowiskolabora-
toryjne;
lmetodalubprocedura.
Powinnobyæmo¿liwewyeliminowanieb³êdówtegotypuprzezuwa¿ne
obserwacjeiprowadzeniezapisków,konserwacjêaparaturyiszkolenie
personelulaboratoryjnego.
