Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
SekcjaB–Ocenadanych
zmianyjegobarwywpunkciekoñcowymmiareczkowaniawymagana
jestma³aobjêtoœætitranta,nawetwprzypadkuœlepejpróby(ang.blank),
tojestwówczas,gdyroztwórniezawieraanalitu.ŒlepapróbawskaŸni-
kowa(tematC5)jesttakasamaniezale¿nieodwielkoœcimiareczkowanej
próbki,gdyanalitjestwniejobecny.Azatemb³¹dwzglêdnyzmniejsza
siêzewzrostemobjêtoœciroztworumiareczkowanego(rys.3).Wprzy-
padkuœlepejpróbywskaŸnikowej0,02cm3b³¹dwzglêdnydlaroztworu
oobjêtoœci1cm3wynosi2%,alezmniejszasiêdozaledwie0,08%dla
objêtoœci25cm3.
b³¹dwzglêdny/%
wielkoœæpróbki/cm3
Rys.3.Wp³ywb³êdusta³egonab³¹dwzglêdnymiareczkowaniaroztworów
oró¿nychobjêtoœciach
B³êdy
nieokreœlone
Znanes¹równie¿jakob³êdyprzypadkowe(ang.randomerrors)iwyni-
kaj¹zprzypadkowychfluktuacjimierzonychwielkoœci.Wystêpuj¹
zawsze,nawetwnajbardziejkontrolowanychwarunkach.Niemo¿naich
ca³kowiciewyeliminowaæ,alemo¿nazminimalizowaæprzezuwa¿ne
projektowanieeksperymentówiichkontrolê.Czynnikiœrodowiskowe,
takiejaktemperatura,ciœnienieiwilgotnoœæ,orazwielkoœcielektryczne,
takiejaknatê¿eniepr¹du,napiêcieiopór,ulegaj¹niewielkimci¹g³ym
iprzypadkowymzmianom,okreœlanymjakoszum(ang.noise).Wnosz¹
onewk³addoca³kowitegob³êdunieokreœlonegoka¿degofizycznegolub
fizykochemicznegopomiaru,leczwtymprzypadkuniemo¿nazidenty-
fikowaæjednegospecyficznegoŸród³a.
Seriêpomiarówwykonanychwtychsamychzalecanychwarunkach
iprzedstawionychgraficznienazywasiêrozk³ademczêstoœci(ang.fre-
quencydistribution).Takiwykresobrazujezale¿noœæczêstoœciwystêpo-
waniaka¿dejdoœwiadczalnejwartoœciodwielkoœcib³êdulubodchyle-
niaodwartoœciœredniej.Wprzypadkudanychanalitycznychwartoœci
s¹czêstoroz³o¿onesymetryczniewokó³wartoœciœredniej—najbardziej
powszechnajestkrzywarozk³adunormalnego,czylirozk³aduGaussa.
Zkrzywejnarysunku4wynika,¿e
lbardziejprawdopodobnes¹b³êdyma³eni¿du¿e;
lb³êdydodatnieiujemnes¹jednakowoprawdopodobne;
lmaksimumkrzywejodpowiadawartoœciœredniej.
