Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PRZEDMOWADOWYDANIAANGLOJĘZYCZNEGOZ1886
ROKU
Natematautora
KsięgiPszczoły
,biskupaShelêmôn,bądźteżSolomonawiadomojestbardzoniewiele.PochodziłonzmiastaKhilât,
zwanegoteżAkhlât(położonegowArmenii,nazachodnimwybrzeżujezioraVân)ibyłzwyznaniaNestorianinem.Okołoroku1222A.D.
zostałonbiskupemmetropolitąal-Basra(miastawal-`IrâkpołożonegonaprawymbrzegupołączonychrzekTygrysuiEufratu)
iwiadomo,żewtymsamymrokuobecnybyłpodczaswyświęceniakatolikosa,tojestpatriarchynestoriańskiegoSabr-îshô`(Nadzieja-
w-Jezusie)1(patrz:Assemânî,
Bibl.Orient.
,t.II,s.453,no.75;Bar-hebraeus,
Chron.Eccl.
,t.II,s.371).W
ZbiorzePismŚwiętych
autorstwaEbêd-yêshû,zwanegoteżAbd-îshô(sługa-Jezusa)wymienianyjeston,poza
KsięgąPszczoły
,równieżjakoautortraktatu
natematpostaciNiebaiZiemi,rozmaitychkrótkichdyskursóworazmodlitw(patrz:Assemânî,
Bibl.Orient.
,t.III,cz.I,s.309,gdzie
znajdujesięrównieżobszernaanalizatreści
KsięgiPszczoły
).Łacińskojęzycznyprzekład
KsięgiPszczoły
wykonanyprzez
drJ.M.Schoenfelderawydanyzostałwroku1866wBambergu.Bazujeonnawyłącznienamanuskrypciemonachijskimiwwielu
miejscachzawieraistotnebłędy.
Tekst
KsięgiPszczoły
zawartywponiższymwydaniujestprzekłademczterechmanuskryptówoznaczonychodpowiednioliterami
A,B,CorazD.
ManuskryptA2znajdujesięwzbiorachbibliotekiKrólewskiegoTowarzystwaAzjatyckiegoWielkiejBrytaniiiIrlandii.Jestdatowany
narok1880A.Gr.(1569A.D.),zawiera188kartpapierowychijestformatuokoło8na5i¾cala.Nakażdejstronieznajdujesięjedna
kolumnatekstu,składającasięnaogółz25linii.Rękopistenjestmiejscamimocnoprzebarwionyiuszkodzonyprzezwodę,zasprawą
czegoodczytanieniektórychjegofragmentówjestniemożliwe.Liczysobiedwadzieściajedenlibriwszystkie,pozaostatnimidwiema,
oznaczonesąliterami.Brakującekarty,liczącpokolejnychstronicach,to6,21,49,125,166oraz172.Ponadtonawielustronachbrak
jestjednej,dwóch,lubwięcejlinii.
Księga
napisanajestrękądobregoNestorianinaizawierawielesamogłoskowychznaków
diakrytycznych.ManuskryptpoczątkowobyłwłasnościąkapłanaWardâ,synadiakonaMojżesza,którypiastowałstanowiskoprzeora
klasztoruMârEzekiel.WpóźniejszychlatachksięgaznalazłasięwposiadaniuniejakiegoMârJanazEnzelli(okolicemiastaRaszt,
napołudniowymwybrzeżuMorzaKaspijskiego).Wroku1916A.Gr.(1605A.D.)zostałaonawłączonadowiększegozbiorutekstów
przezosobę,którejimięzostałowymazane.
KsięgaPszczoły
zajmujewtymzbiorzestronyod26
a
do92
b
,wkolofoniezaświdnieje
następującyzapis:
„ZpomocąnaszegoPanainaszegoBoga,taoto
KsięgaPszczoły
ukończonazostałaszesnastegodniamiesiącaTammuzwsobotę,
któraotwieradrogęniedzielizwanejNûsârdêl3,roku1880podługrachubyczcigodnychGreków,rękomagrzesznegoiuniżonegosługi
Eliasza.Amen.”
ManuskryptBjestzapisanynapapierzeiznajdujesięwBritishMuseumpodnumeremkatalogowym25875.Patrz:„Katalogi…”
Wrighta,s.1064,no.DCCCCXXII,ff.81
b
-158
a
.JestnapisanyrękądobregoNestorianina,wrazzeznakamidiakrytycznymiitd.Jest
datowananarok2020A.Gr.(1709A.D.).Wkolofonieznajdujesięzapis:
„Księgaukończonazostałaroku2020kalendarzaGreków,wpiątekdniadwudziestegodrugiegobłogosławionegomiesiącaTammûz
rękąmarnegogrzesznika,diakonaHômôzAlkôsh4.Błagamcięomodlitwęzaniego,dziękiktórejmożeonuzyskaćłaskębyciawraz
ztymi,którymwdniusąduostatecznegookazanezostaniemiłosierdzie,amen.IniechchwałabędzieJahwe,amen.
„Znamienitykapłan,azarazemprzepełnionyczystościąopiekunkościoła,ojciecJózef,synzmarłegodiakonaHormizda
zHôrdaphnê5wielewycierpiałibyłbardzouważny,abyksięgatamogłazostaćnapisanadokońca:niechChrystusprzygotuje
munależnemumiejscewKrólestwieNiebieskim!Amen.Pisałjądlaświętegokościoła,którynazwęswąwziąłodimieniaPaniNaszej
Maryi,czystejidziewiczejmatki,którytokościółznajdujesięwbłogosławionejiszczęśliwejmiejscowościHôrdaphnêleżącejwpobliżu
miastaAmêdîa.Odterazzatemiodtejporyksięgatastajesięwłasnością(tego)kościołaiżadenczłowiekniebędziemiałwładzy
wyniesieniajejzstamtąd,aniteżdokonaniażadnejinnejhaniebnejjejkradzieży,aniteżoddaniajejnikomubezzgodywszystkichjej
właścicieli,aniteżużyczeniajejbezzwróceniajejnamiejscejejprzynależne.Każdy,ktoktóryśztychczynówpopełniniechbędzie
wygnany,przeklętyiznienawidzonyprzezsłowonaszegoPana.Iniechkażdecielesneibezcielesnestworzeniepotwierdzitosłowami
„takożwłaśnieiamen”.
Sądzączesposobu,wjakikończysięmanuskryptB,możnaprzypuszczaćiżrękopis,napodstawiektóregogosporządzonobył
niekompletny,alboteż,żepisarzHômôniezapisałwswoimdzieleostatniejkartymanuskryptu,którysamkopiował.Przypuszczalnym
tegopowodemmógłbyćfakt,iżksięgatazawierałapoglądynatematprzyszłościgatunkuludzkiego,któreniepokrywałysię
zpoglądamipisarza.
ManuskryptCznajdujesięwposiadaniuCesarskiejBibliotekiMonachijskiejizawiera146kartpapierowychformatuokoło121/8
na8¼cala.Nakażdejstronieznajdująsiędwiekolumnypodwadzieściaczterylinietekstukażda.Prawakolumnazapisanajest
wjęzykusyryjskim,drugazaśwKârshûnî,czylijęzykuarabskimzapisanympismemsyryjskim.Manuskryptjestpięknienapisany
namodłęnestoriańskąiwszelkieznakidiakrytycznezostałynajegokartachobficierozmieszczone.Nagłówkiwszystkichrozdziałów
zapisanezostaływEstrangelâ6.Ostatniedwielubtrzystronicezostaływyrwaneipocząwszyodstrony147
a
znajdujesięosiemnaście
liniiwjęzykuKârshûnîzapisanychinnąręką,któretoliniezawierajątensamtekst,któryznaleźćmożnazapisanypoarabsku
wmanuskrypcieB,s.157a,kolumna2,wiersze10-24.
Wdolnejczęściwyklejkiznajdujesiępięćlinijektekstuwjęzykuarabskimonastępującejtreści:
„KsięgatajestwłasnościąkościołaMârCyriacusaMęczennikawBatnâye7.DiakonPiotrbarSaumôzakupiłjądlakościołazaswoje
własnepieniądze,przetostałasięonaprawomocnąwłasnościąkościoła.Każdy,ktozabierzejązniegobezzgodyiwiedzywładz
kościelnych,popełnigrzechizobowiązanyzostaniedozwrotuksięgi.MiałotomiejscesiedemnastegomiesiącaÂdhâr,RokuPańskiego
1839wwarownymmieścieMosul.
Wprzedmowiedo2częściswojegoprzekładutejksięgidrSchoenfelderustala,iżmanuskryptówpochodzizczternastegowieku
(„adsaeculumdecimumquatrumproculdubiopertinet”).Jajednakniemogęzgodzićsięztąhipotezą.ManuskryptB,datowany
narok2020A.Gr.(1709A.D.)napisanyjestnapapierzeczerpanyminakażdejkarciezawierafiligranprzedstawiającytrzypółksiężyce
oróżnychrozmiarachorazznakprzypominającyliteręV:
Papierjestmiękkiigruby.ManuskryptCznajdującysięwMonachiumjestnapisanynapapierzetwardszym,alezawieradokładnie
takiesamefiligrany,ztąjednąróżnicą,żetrzypółksiężyceznajdująsięnajednejstronicy,zaśznakwkształcieliteryVnasąsiedniej.
ZtegoteżpowodudrE.MaundeThompsonopiekującysięmanuskryptamiwBritishMuseum,któryuprzejmiepozwoliłmiczerpać
zjegoogromnegodoświadczeniawtejmaterii,twierdzi,iżpapiernaktórymnapisanezostałyobydwatemanuskryptyzostał
