Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
cychbądźuzupełniającychkwalifikacjezawodowenietylkowczasiefunk-
cjonowaniawojewództwaśląskiego,aleiwokresiepóźniejszym.Często
wDrugiejRzeczypospolitejpracowalioninaGórnymŚląskuwszkołach
powszechnych,powybuchuIIwojnyświatowejangażowalisięwrozwój
polskiejoświaty,awpoczątkachPRL-utworzyliszkołypodstawowe.Uzy-
skanerelacjeczynnychzawodowonauczycielidopomogłymiwuzupeł-
nieniuizweryfikowaniumateriałupozyskanegozeźródełpiśmiennych,
relacji9nauczycieliakademickichInstytutuPedagogikiuczelnikatowickiej
orazzankietwypełnionychprzez50absolwentówtejżeplacówkiwyższego
kształceniapedagogicznegoiich12zwierzchników.Źródłatedostarczyły
informacjiokształcącychsięnauczycielach;natematmożliwościuzyska-
niaprzeznichokreślonegostartuzawodowo-społecznego(częstokojarzo-
negozedukacjąprofesjonalną),zasadniczychwnimtrudnościisposo-
bówichniwelowania.Bogatabazamateriałowa,Dwiedzapoprzezwgląd”,
czyliDwiedzapoprzezemocje”
27
,umożliwiłarozpoznaniestrukturyzmian,
dynamikiikierunkurozwojuprocesupodnoszeniakwalifikacjizawodo-
wychpedagogóworazmożliwościosiąganiaprzeznichsukcesuwpracy
szkolnej,aniekiedytakżeispołecznegoawansu,czysatysfakcjiwzałożo-
nejprzeznauczycielarodzinie.Wtensposóbmogłamspojrzećnanauczy-
cielizarównozperspektywygrupyspołecznej,jakijednostkowej.Wprze-
prowadzonychbadaniachpomocneokazałysięzatemnietylkopodsta-
wowemetodyitechnikicharakterystycznedlapostępowanianaukowego
historyka28,aletakżeinne,typowedlanaukspołecznych,opartenameto-
dologiihermeneutycznej29.Ztegopunktuwidzeniakrytykaiinterpretacja
zebranychfaktóworazichocenaprzezrespondentów(nauczycieli)umożli-
wiławskazaniewartościuznanychprzezpedagogów,świadczącychprzede
wszystkimoichwłasnychpoglądachnaosobistąedukacjęorazjejkon-
sekwencjedlapracywychowawczo-dydaktycznejzmłodzieżączyżycia
rodzinnego.Dziękitemułatwiejbyłomiwskazaćwokreślonychformach
kształcenianauczycielinaGórnymŚląskuwlatach1922—1961typowe
zaletyiwady,atakżeichuwarunkowania.
Muszępodkreślić,żerozpoznaniedanychdowyznaczonychzagad-
nieńbadawczych,mimowystarczającejbazyźródłowej,sprawiłomidużo
problemów.Dozewnętrznejiwewnętrznejkrytykipodstawymateriało-
wejwykorzystałamdwiepodstawowemetodybadawcze,jakimidysponuje
27S.Ossowski:Oosobliwościnaukspołecznych.Warszawa1983;T.Theiss:Badania
biograficzne:przypadek„dziecisyberyjskich”.DKwartalnikPedagogiczny”1988,nr1.
28Np.:J.Topolski:Metodologiahistorii.Warszawa1968;B.Miśkiewicz:Wstępdoba‑
dańhistorycznych.Warszawa1975.
29M.in.:Z.Zaborowski:Wstępdometodologiibadańpedagogicznych.Wrocław1973;
S.Nowak:Metodybadańsocjologicznych.Warszawa1977;Ks.M.Nowak:Metodaherme‑
neutycznawpedagogice.DRocznikNaukSpołecznych”1993,T.21,z.2.
2Kształcenieł
17