Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
ROZDZIAŁ1
Wyraźnajestdysproporcjawrozwojuwstosunkudorówieśnikówwzakresie
rozumieniaiumiejętnościwypowiadania.
-afazja,dysfazjanabyta,czylinzaburzeniajęzykowegorozwojuwywołane
dysfunkcjąmózgowąnabytąnajwcześniejw2rokużycia(ipóźniej).Dolna
granicawiekudysfunkcjimózgowejzostałaustalonazpraktycznegopunktu
widzenia.U2-letniegodzieckazaczynarozwijaćsięjęzyk;dzieckorozumie
wypowiedziotoczenia,zaczynaformułowaćwłasnewypowiedzi.Ważnejest
stwierdzenie,żedomomentuuszkodzeniamózgu,rozwójmowydzieckaprze-
biegałnormatywnie”[1992,35].
Jednakwtradycyjnymrozumieniuafazjaidysfazja-różniącesięjedyniemniej-
szymstopniemnasileniaobjawówwdysfazji-tostanmowypouszkodzeniu
okolickorymózgowej,zktórymisązwiązaneprogramystrukturjęzykowych.
Programyteprzeduszkodzeniemmózgubyłyjużwykształconeifunkcjonowały
prawidłowo,tzn.osobyzafazją,uktórychnastąpiłoanatomiczneuszkodzenie
mózgu,wcześniejmówiłyisystemjęzykowybyłwpełniprzeznieopanowany
-wmowieipiśmie.[Mierzejewska,Emiluta-Rozya,1998].Azatemwstosunku
dodzieci,uktórychrozwójmowyodpoczątkuprzebieganieprawidłowolubteż
nigdynieosiągnąłodpowiedniegodowiekudzieckapoziomurozwoju,używanie
terminuafazjajestnieuzasadnione.Równieżwniektórychpublikacjachmedycz-
nychdlapodkreśleniatejróżnicyproponujesięstosowanienazwyafazjatylko
wodniesieniudozaburzeńnabytychuosóbdorosłych,azkoleinazwędysfazja
dookreśleniazaburzeńwynikającychzuszkodzeniaOUNudzieci.Wówczas-
wsposóbumowny-akcentujesięodmiennośćwpoziomieopanowaniamowy
ijęzyka[Pruszewicz,1992;Zaleski,2002].Zasłusznemożnauznaćstosowa-
nienazwy-afazjadziecięca,alejedyniewodniesieniudodzieci,uktórych
podstawysystemujęzykowegozostałyopanowaneprzedzadziałaniemczynnika
uszkadzającegostrukturymózgowe.Jednakwtakichprzypadkach,zewzględuna
różniceindywidualnewrozwojudzieci,niemożnaopieraćsiętylkonakryterium
wiekowym.Koniecznymwydajesięuzyskaniewiedzynatematrzeczywistego
stopniaopanowaniamowyprzezdziecko5[Herzyk,1992,Panasiuk,2008].
Wskazówki-formułowaneprzezróżnychautorów-określającewiekdziecka,
wktórymmożnazdiagnozowaćdanąformęzaburzenia,mającharakterjedynie
umowny.Zawszejednakwtakichwypadkachkoniecznejestodwołaniesiędo
normokreślającychprawidłowyrozwójmowyijęzykadziecka.Wszyscybada-
czezajmującysiętymzagadnieniemzgadzająsięzestanowiskiem,żecharakter
tegorozwojujeststadialnyikażdywyróżnionyetapodpowiadaokreślonemu
poziomowirozwojudziecka[Kaczmarek,1953;Zarębina,1965;Porayski-Pomsta,
2007].Ważnejestprzytymprzyjęciedośćprecyzyjnychokreśleńwskazujących
5Wtymcelunależyprzeprowadzićwnikliwywywiadzrodzicamilubopiekunamidziecka,
zanalizowaćnp.nagraniawypowiedzidzieckazarejestrowaneprzedwystąpieniemuszkodzenia,
zeszytyszkolneitp.
