Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
„Najwięksiesteciwśródzwierząt(…)”…
fantastyczniebogate,częstowręczprzeszkadzającezwierzęciuwnormal-
nymfunkcjonowaniu.Wyjaśnieniepochodzeniatakniezwykłegowyglądu
tojednozzadań,jakiestająprzedteoriąewolucji.
WargumentacjiDarwinadochodzidozderzeniaświataludzkiego
izwierzęcego–wswoichdziełachkonsekwentnieizwielkimentuzjazmem
pokazuje,iżgranicaczłowiek–zwierzę(aleteżzwierzę–roślina)jestpłynna.
Tenwątekjegomyśliwidaćszczególniewyraźnie,kiedymowaoestetycz-
nymwymiarzeżyciaorganicznego.Naturalistadowodzizjednejstrony,że
naszzmysłestetycznytowyłączniebardziejwyrafinowanaformazwierzę-
cychpreferencjidoborunajbardziejatrakcyjnegopartneraseksualnego4.
Zdrugiejjednak–konsekwentnieopowiadasięzaprzyznaniemzwierzę-
tomswoistejumiejętnościdostrzeganiapięknaoraz,coniekiedyzaskaku-
jące,zdolnościocenywłasnegowyglądu.
Ptasiesteci
Ptakiwtymkontekściesąszczególnieinteresującągrupązwierząt.Wydaje
się,żezainteresowanie,częstoamatorskie,ornitologią,wynikapoczęści
znierazspektakularnegowyglądutychstworzeń.Lubimynaptakipatrzeć,
lubimysłuchaćichgłosu–Darwinzaśstarasięwykazać,cowłaściwie
oznaczaćmogąichwyglądipieśnioraznaszenimizainteresowanie.Wopi-
sachptakówuwidaczniasięproblemgranicantropomorfizacjiitowarzy-
szącynarracjiDarwinowskiejproblemmożliwościdotarciadocudzej(tu:
ptasiej)świadomości.Darwinuważał,żeptakiwiedzą,iżsąpiękne,lubią
siętympięknempopisywać,ainne–nieomalwstydząsięswegośmiesz-
negowyglądu.AntropomorfizacjizachowańzwierzęcychwpismachDar-
winakonsekwentnietowarzyszywięcanimalizacjazwyczajówludzkich.
Niewystarczyjednakpowiedzieć,żewjegoteoriidochodzidozachwia-
niatradycyjnejantropocentrycznejhierarchiibytów.Darwinrazporaz,
wmnogichprzykładachinteresującychzwierzęcychzachowań,wanegdo-
tach,ukazujedziwnośćświatanatury–niedającąsiępojąćilośćrozlicznych
pozaludzkichświadomości,zktórymijesteśmyzwiązani.
4
TezęDarwinarozwijafilozofDenisDuttonwksiążceInstynktsztuki.Dowodziwniej,że
nsztuka,wcałejswejokazałościniejestbardziejoddalonaodpowstałychwskutekewolucjicech
ludzkiegoumysłuiosobowościniżdąbodglebyipodziemnychwód,któreżywiągoiutrzymują
przyżyciu”.D.Dutton,Instynktsztuki.Piękno,zachwytiewolucjaczłowieka,przeł.J.Luty,
Kraków2019,s.27.
23
