Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Tragiczny,choćpomęskulapidarny,temuwyrazdajewspaniałycykl
poetyckiRanyztomuWjutrzni(1966);pojawiającesięwdrugiejjegoczę-
ściPsalmyprzenosząjużnas-iNowakowąWieś,będącą„całymświatem”
-winny,uniwersalny,wymiar.Wymiarnapołymitu,napołybaśni,na
połyniemającegonigdziewewcześniejszejpoezjipolskiejXXwiekuod-
powiednika,wymiarpoetyckiejliturgii.Wieś,będącaźródłemtwórczości
Nowaka,zostaławięcutracona.Bezpowrotnie.Poetaniemajuż,wpołowie
lat60.,codotegowątpliwości.
PiszewwierszuBramyczułości,któryzamykacyklRanyibezpośred-
niopoprzedzaPsalmy:
Wśrodkuzostanietocowymyślone
nóżoszczepstrzelbazsypanenakopiec
kuczciplemieniaświecącegownocy
jakbiałakredatrzymanawkominie
Comożezrobićpoeta,byocalićwłasneplemię?Musiwymyślić
miejsce,wktórymtajasnośćbędzieświecićpełnymświatłem.Odnajduje
jewsłowie,wwytworzonymprzezsiebieświecie.Inaczejmówiąc,odzys-
kaćtęwieśmożnatylkopoprzezartystycznąpamięćiwyobraźnię,prze-
kształcającjąwprywatny-aleuniwersalny-mit,artystycznymitkultu-
rowy,wyposażonyzewnętrzniezcałądrobiazgowościąipieczołowitością
wrealnebytowekształtyirealne,żywepostaci.DlategopowieściNowaka
mogąrobićwrażenierealistycznych,dotyczytotakjegopoezji,jakprozy,
chociażwoburodzajachwróżnymstopniuinaróżneartystycznesposoby.
TakiezadaniewyznaczasobieNowak,coprzenikliwieitrafnieuchwycił
JanBłońskiwswoimszkicuzatytułowanymPieśniarzchłopskiegoplemie-
nia.
Aówrealistyczno-baśniowy,liryczno-epickiobrazzanurzonypozo-
stajegłębokowświecieswycharchaicznych,archetypowychkorzenikul-
turychłopskiej.Zniejczerpienietylkomateriał,leczienergiętwórczą.
WprozietakdziejesięjużiwopowiadaniachztomuWpuchualleluja,
16
