Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprzedziwnysposóbrównieżzarchaicznymludowymanimizmem,
totemizmemnawet-mieszasięwniejwyniesionyzdzieciństwa,więcbar-
dzoindywidualnietraktowanykatolicyzm,awłaściwiechrystianizm,gdyż
wcentrumnajgłębszychNowakowychwyobrażeńiprzekonańreligijno-
-metafizycznychtkwimisteriumGolgoty,któreogarniatutajcałyświat
istotżywych,gdzieczłowiekowibynajmniejnieprzypadarolametafizycz-
nieuprzywilejowana.Tenchrystianizmzaśprzenikniętyjestwszechogar-
niającympanteizmem,wywiedzionymtyleżzpamięciowielkichnaszych
romantykachiKochanowskim,ilewłaśniezpierwotnychplemiennych
wierzeń,zkulturyludowejiosobistegoprzekonaniaoświętościkażdego
cierpiącegobytu:rośliny,zwierzęcia,człowieka.Nowakowesacrum-
awięccałyNowakowywszechświat-przenikniętejestcierpieniem.Stąd
nakażdymkroku,wkażdymniemalwierszu-psalmieodwołaniadomis-
teriumGolgoty.
Nowakjestjednymznajbardziejreligijnychpoetówpolskich,chociaż
zżadnąokreślonąreligiąniemożnajegopoezjiutożsamić,aniwcałości
zniejwywieść.Znajdujesiętapoezjajakbynaprzecięciuwielureligii,
ukrywawewnątrzwielereligijnychnawarstwień.Wyrażaprzeżyciastano-
wiącejądroibyćmożepodstawęwszystkichreligii.Numinosum,będące,
wedlenowszychreligioznawców,fundamentemwszelkiegoreligijnegosac-
rum.
OdśmierciTadeuszaNowakaminęłoprzeszło30lat.Odwydania
Psalmówwszystkichlatponad50.Tylesamoodpełnegowydaniawierszy
(zpominięciemporonionychdwóchtomikówmłodzieńczych).Mimoróż-
nychinicjatywwydawniczych,poświęconychNowakowikonferencjiipub-
likacjibędącychichpokłosiem,trudnozaprzeczyć,żejedenznajwybit-
niejszychpisarzyswegopokoleniaodchodziwzapomnienie.
Jesttegowieleprzyczyn.Głównypowódtkwichybawtym,żeNowak,
obwołanywPRL-u„pisarzemwiejskim”
,względnie„pisarzemnurtuchłop-
skiego”
,zacząłpóźniejuchodzićzaarchaicznego„folklorystę”
,oderwanego
odbieżącychiuniwersalnychspraw,odwspółczesnejkultury.Nicbardziej
20
