Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Szkołajakoagencjawspomagającazmianęspołeczno-kulturową
przeobrażaprzytymzarównofizycznewarunkitakiejinterakcji,jakirela-
cje,formy,strukturyiregułyżyciadanejzbiorowości15.
Takpojmowanąprzestrzeńspołecznąmożemyrozpatrywaćwwymia-
rzefunkcjonalnym(gdziepodstawowąkategoriąanalitycznąjestzdolność
zaspokajaniaprzezdanąprzestrzeńpotrzebjejuczestników)isymbolicz-
nym(przenoszącymuwagęnawiązaneztąprzestrzeniątreściniematerial-
ne:pamięćwspólnychdoświadczeń,stanyemocjonalne,wartości,symbole,
normy,wzoryzachowańzdolneskupiaćużytkownikówprzestrzeni).Wa-
runkiemuczestnictwawtakpojmowanejprzestrzenispołecznejjestwejście
wjejfizycznyobszar,włączeniesięwistniejącepowiązaniafunkcjonalne
orazrozpoznaniecharakterystycznychdlaniejtreścisymbolicznych,prowa-
dzącedoadaptacjilubtransformacjizastanychstruktur,regułirelacji16.
Specyfikarelacjimiędzyprzestrzeniąspołecznąijejużytkownikami
sprawia,żeobiestronypozostająwdynamicznejrównowadzecharakte-
ryzującejsięwzajemnymdostosowaniemdziałającychpodmiotówiele-
mentówprzestrzeni.Zarównoposzczególneprzestrzeniespołeczne,jak
iichużytkownicyniepozostajązawieszeniwspołecznejpróżni,leczfunk-
cjonująwramachwiększychukładówwyznaczanychhistoryczną,ekono-
miczną,politycznąikulturowąspecyfikąszerszejzbiorowości.Znaczenie
ioczekiwaniawysuwanepodadresemdanejprzestrzeniprzeznadrzędne
wobecniejstrukturyzewnętrzne(jakpaństwoczyspołeczeństwo),konsty-
tuująjednocześniejejwymiarinstytucjonalny.
Jednymzelementówtegowymiaru,jakjużwspomniano,jestzespół
oczekiwańdotyczącychzadańirelacjirealizowanychwobszarzedanej
przestrzenispołecznej.Wtymprzypadkuprzestrzeniszkolnej,która-we-
długJulianaRadziewicza-jestobszaremwzajemnegoprzenikaniasię
dwóchukładów:społecznegoiinstytucjonalnego17.Mówiącoukładzie
społecznym,mamynamyśliprzedewszystkimznajdującychsięwtym
obszarzeaktorówszkolnejsceny(jednostkiigrupy)orazichwłaściwości
(fizyczne,psychiczne,kulturowe,społeczneiekonomiczne),reprezento-
waneukładyodniesieńoraznieformalnewięzi,relacjeiustosunkowania.
Odnoszącsiędoinstytucjonalnegowymiaruszkoły,skupiamysięnaprzy-
pisywanychszkolezadaniach,programach,formachimetodachdziała-
nia,formalnychuregulowaniachorazmaterialnychwarunkachsposobu
15A.Radziewicz-Winnicki,Pedagogika…,op.cit.,s.396-397.
16B.Jałowiecki,Człowiekiprzestrzeń,w:M.Malikowski,S.Solecki(red.),Społeczeństwo
iprzestrzeńzurbanizowana,Rzeszów:WSP1999,s.90.
17J.Radziewicz,Środowiskospołeczno-wychowawczeszkoły,w:T.Pilch,I.Lepalczyk
(red.),Pedagogikaspołeczna,Warszawa:Żak1995.
18
