Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
JADWIGALACH-ROSOCHA
ukażesięonwformiebliskiejwłasnejdoskonałości.Przywołującwprzeżyciu
idealnyobrazprzedmiotu,podmiotzdobywawiedzęotym,jakipowinienon
być,byosiągnąćpełnięswegoznaczenia.Dowiadujesię,jakijestpotencjalnyza-
kresjegoekspresyjno-impresyjnychmożliwościiprzekonujesię,żejegowłasne
pięknoumożliwiamurozwinięcieswegooddziaływaniaizwiększeniewpływuna
inneprzedmioty.Wiedzatajednakniewystarcza,bypodmiotzmotywowałsiędo
działania.Naprzeszkodziestoibrakpewności,czytakaoperacjaniedoprowadzi
dozniszczeniatożsamościprzedmiotu13.
Tępewnośćpodmiotzyskujedopierowaktachpreferencjiujmującychprzed-
miotpoprzezprzysługującemuwartości.Bezwzględunato,czyprzedmiotwda-
nejchwilijesttaki,jakibyćpowinien,czyteżnie,konsekwentnewyróżnianie
ihierarchizowanierzeczywistychidomniemanychwartościprzedmiotupozwala
zrekonstruowaćjegoaksjologicznyschemat.Dopierorealneuchwyceniejakoś-
ciowejodrębnościprzedmiotuwjegoaksjologicznejkonstytucjiupoważniado
podjęciastosownegodziałania.Poznawczawartośćprzeżyciapoleganatym,że
niezadowalasięonoodkryciemnagiejprawdyoprzedmiocie.Wprzeciwieństwie
dopoznaniaintelektualnegozmierzaonodoodkryciapowinnościowegohory-
zontujegorozwoju14.
Autorzyprzedstawionejkoncepcjinieformułująexplicitewszystkichwnio-
skówdającychsięwyprowadzićzichteorii,alezupełnieuprawnionawydajesię
supozycja,żejeśliprzeżyciedotyczydrugiegoczłowieka,toprzeddoznającym
otwierasięszansawychowawczegooddziaływanianapodmiotwtakisposób,by
mógłsięstawaćcorazbardziejsobąicorazbardziejwartościowąosobą.Przeżycie
pojmowanewtensposóbniewykluczatakżedoznaniaolśnieniawobecsiebie
samego,uruchamiającegobądźteżaktywizującegoprocessamowychowania.Pe-
dagogwinienbyćzatemnietylkobystrym,lecztakżewrażliwymaksjologicznie
obserwatorem.Trudnoprzyznaćinnemuprawaindywidualnegodochodzeniado
niepowtarzalnościwłasnejosoby,jeślisięniezauważa,żetesamewartościmogą
tworzyćinnywariantaksjologicznegoschematunakażdymetapiejegorozwoju.
Przeżycieestetycznejakodoświadczeniewartościujące
Sensemprzeżyciaestetycznegojestprzywołaniewnaocznościwłaściwejrepre-
zentacjiprzedmiotu,uobecniającegosięzasprawąwartościurzeczywistniających
jegopiękno.Pięknodoznawanewprzeżyciachestetycznychdziełsztukipełniwo-
becswegoodbiorcybardzoważnąfunkcję.Wyróżniającsięnajwyższymstopniem
izakresemoddziaływania,rozwijagowszechstronnie,uzdalniadotranscenden-
cji,uczytrafnegowartościowaniaisensownegozaspokajaniawyższychpotrzeb
13Tamże,s.154.
14Tamże.
