Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ZBIGNIEWDZIUBIŃSKI
AkademiaWychowaniaFizycznegowWarszawie
RODZINAIKONSUMPCJASPORTOWAWASPEKCIESOCJOLOGICZNYM1
Rodzinadośćzgodnieuznawanajestprzezsocjologówzamikrostrukturęspo-
łeczną,podstawowąinstytucjęobecnąwewszystkichtypachspołeczeństw,bez
względu,czyjesttospołeczeństwotradycyjne,przednowoczesne,przedindustrialne
lubnowoczesne,przemysłowe,czyteżpostindustrialne,poprzemysłowe,ponowocze-
sne.Każdyprzychodzinaświatwjakiejśrodzinieionajestpierwszymśrodowiskiem
życiaczłowieka,którejstruktura,systemorganizacji,sposóbfunkcjonowaniaikapi-
tałkulturowy,społeczny,ekonomicznymogąbyćbardzoróżne.Niezależnieodwystę-
pującychróżnic,istnienierodzinytraktujemyjakocośnaturalnegoioczywistegooraz
najczęściejniestaramysięjejpoznaćiwpełnizrozumieć.Dopierowtedyreflektujemy
nadrodziną,kiedyjestonazagrożona.Nierzadkopodważanajestużytecznośćrodziny
icorazczęściejpojawiająsięzapowiedzijejeliminacjizżyciaspołecznego,przynajm-
niejwjejformietradycyjnej,charakterystycznejdlaspołeczeństwprzednowocze-
snych2.
Niezależnieoddokonującychsięwsposóbniezwykledynamicznyprzeobrażeń
rodzinyijejpozycjiwstrukturzespołecznej,pozostajeonawdalszymciągupodsta-
wowąinstytucjąspołeczną,realizującąróżnorodneifundamentalnezadaniaocha-
rakterzebiologiczno-reprodukcyjnym,społeczno-kulturowym,socjalizacyjno-opie-
kuńczymipsychologicznym.Socjologiainteresujesięrodzinąwdwojakisposób.
Zjednejstrony,jakogrupąspołecznąijejwewnętrznymustrukturyzowaniem,cha-
rakteremrelacjimiędzyjejczłonkami,aletakżewypełnianymiprzezniąfunkcjami.
Jestteżanalizowanajakogrupapierwotna,która,wedługCharlesaHortonaCooleya,
prekursorainterakcjonizmusymbolicznego,charakteryzujesięmocnymzespoleniem
jejczłonkówprzezstosunkiosobisteiniesformalizowanąwspółpracę3.Zdrugiej
strony,jakoinstytucjareprodukującawsposóbkontrolowanyjednostkiludzkie.
Wspołeczeństwachróżnegotypukontrolatamaróżnycharakteriwłaśnieowahisto-
ryczno-kulturowazmiennośćrodzinyprzyciągauwagęsocjologów4.
Rodzinajestmikrostrukturąspołeczną,wramachktórejwystępująniemal
wszystkiecharakterystycznedlaszerszegospołeczeństwazjawiskaiprocesy.Jedne
znichmająpostaćłagodnąiledwodostrzeganązpozycjiobserwatorazewnętrznego,
1PracanaukowasfinansowanaześrodkówMinisterstwaEdukacjiiNaukiwroku2023wra-
machdziałalnościUczelnianegoProjektuBadawczegoNr6DHumanistyczneispołeczne
aspektykulturyfizycznej”realizowanegowAkademiiWychowaniaFizycznegoJózefaPiłsud-
skiegowWarszawie.
2A.E.Traver(2022),SociologyoftheFamily,NewYork;D.Lang(2020),ParentingandFamily
DiversityIssues,Iowa.
3Ch.H.Cooley(1962),SocialOrganization.AStudyoftheLargerMind,NewYork:23;J.Szacki
(2002),Historiamyślisocjologicznej,Warszawa:560.
4E.B.Pearce(2020),ContemporaryFamilies:AnEquityLens,Albany,Oregon;K.Martin,L.M.
Vieraitis,S.Britto(2006),GenderEqualityandWomen’sAbsoluteStatus:ATestoftheFeminist
ModelsofRape,DViolenceAgainstWomen”,12(4):321-339.
9
