Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ObchodyŚwiętaNiepodległościwpolskiejkulturzepolitycznejikulturzepamięci
7
ści”.Drugączęśćprzemówieniateżtradycyjnie,poświęciłonosiągnięciom35-lecia
PRL(nTrybunaLudu”,7.11.1978).
Akademie,sesjenaukowe,wystawy,koncerty,spotkaniazweteranamiorazskła-
daniewieńcówpodpomnikamiorganizowanonietylkowWarszawie,aleiwinnych
miastachcałegokraju.Rocznicybardzodużomiejscapoświęcałaówczesnaprasa,
zpartyjnąnTrybunąLudu”naczele.Przezkolejnedniod6listopadaukazywałysię
sprawozdaniazimpreztowarzyszącychrocznicy.Byłowieleartykułówpublicystycz-
nych,wypowiadalisięhistorycy.WydanienTrybunyLudu”z7listopada,pouroczy-
stejsesjiSejmu(przypominamywrocznicęwielkiejsocjalistycznejrewolucjiwRosji)
zostałozdominowaneprzeztemat60-leciapaństwapolskiego,coprawdawszystko
podhasłem:nJednośćmoralno-politycznanarodupolskiegogwarancjąsiłyirozwoju
ludowejojczyzny”umieszczonymnadwinietągazety.Niemniejrewolucjaznalazłasię
ewidentnienadalszymplanie.Jeszczeniedawnobyłotoniedopomyślenia(ibidem).
Problematykataznajdowałasięteżnapierwszejstroniekolejnychnumerówgazety
z8oraz9listopada(gdzieinformacjaosesjinaukowejwPANzostałazatytułowana
większączcionkąniżinformacjaoposiedzeniuBiuraPolitycznegoKCPZPR)(nTry-
bunaLudu”,8i9.11.1978).Następnegodniawzmiankiorocznicyznajdowałysięjuż
wewnątrznumeru,anajwięcejmiejscapoświęconoczynowi35-leciaPolskiLudowej.
Wnumerzez11-12listopadatematujużniebyło(nTrybunaLudu”,10i11.11.1978).
Wlatach1978-1979ukazałosiędużobardzowartościowychpublikacjinauko-
wych,znaczniewięcejniżdziesięćlatwcześniej,zktórychwielewytrzymałopróbę
czasuidodzisiajstanowiąważnączęśćnaszejhistoriografii.Oczywiścieniesposób
ichtuwszystkichwymienić.UkazywałysięksiążkiodziejachIIRP,biografienaj-
ważniejszychpostaci(wtympierwszedwieksiążkiA.GarlickiegooJ.Piłsudskim
ioboziesanacyjnym),opowstaniuwielkopolskimtrzywielkiemonografie,wreszcie
oroku1918W.T.Kowalskiego,pracezbioroweautorówskupionychwokółnZna-
ku”orazwspółpracownikówA.Garlickiego.Dwieksiążkizasługująjednaknauwagę
szczególną.Jednatopokłosiebardzointeresującejkonferencjinatemat:nNiepodle-
głość-jejznaczeniedlarozwojuspołeczeństwapolskiego”,organizowanejprzezPre-
zydiumPolskiejAkademiiNaukwdniach8i9listopada1978roku,gdzieodnajduje-
mybardzociekawyreferatoróżnychdrogachdoniepodległościStefanaKieniewicza
orazinne,którychautoramibyliówcześniwybitnihistorycy(choćbrakowałoparu
nazwisk)(Zperspektywy,1982).DrugatowspomnianawyżejksiążkaJanuszaPajew-
skiego,którazresztąpóźniejotrzymałanagrodęnPolityki”.Autorpiszetamoważnej
roli,jakąodegrałasprzyjającasytuacjamiędzynarodowa,aletwierdzi,żetrwałaona
niesłychaniekrótko,apaństwopolskiezbudowanezostałowoląiczynemnarodupol-
skiego.Stądpięknemottoksiążki,którewtamtychczasachbyłoważne:nTymco
wmrokachniewoli,wnajcięższychdlanaroduchwilach,nigdyoPolsceniezwątpili”
(Pajewski,1978).
Fakt,żecenzurawtymokresiepozwoliłanawydanietyluważnychpublikacji,
należyocenićjakoistotnązmianępolitykihistorycznejówczesnychwładz.Akcep-
towanowięcrok1918,aletodzień7listopada1918roku-utworzenieTymczaso-
wegoRząduLudowegoRepublikiPolskiejwLublinie-przyjmowanosymbolicznie
jakodatęodrodzeniapaństwapolskiego.Jużjednakwlatach1980-1981wkręgach
związanychzSolidarnościąpojawiłysiężądaniaprzyjęciajakoŚwiętaNiepodległości
