Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ObchodyŚwiętaNiepodległościwpolskiejkulturzepolitycznejikulturzepamięci
ŚwiętoNiepodległościwokresie„PolskiLudowej”
5
PozakończeniuwojnywładzęwPolsceprzejęlikomuniści.Wpierwszymokresie,
szukającpotencjalnychsojusznikówispołecznegopoparcia,prowadzilipolitykę,któ-
ramiałasprawiaćwrażenieraczejkontynuacjiniżrewolucji.Stąddecyzjaoodwoła-
niusiędokonstytucjimarcowej,przyjęcieMazurkaDąbrowskiegojakohymnu(były
coprawdapomysłybystałasięnimnRota”),czyteżprzywróceniuwiększościdaw-
nychświątpaństwowychikościelnych.Wtychostatnichzresztączęstobraliudział
przedstawicielePPR-u,rząduiwojska.JakodatęodrodzeniaPolskiprzyjętojednak
22lipca1944roku-dzieńuchwaleniaManifestuPKWN.Itendzieństałsiępóźniej
świętempaństwowym,cozoczywistychwzględówwykluczało,przyjętyw1937roku
jakoświętoodzyskanianiepodległości,dzień11listopada.AżdokońcaPRL-uwdniu
22lipcaorganizowanouroczysteakademie,sesjeradnarodowych,nadawanoodzna-
czenia,gazetydonosiłyoprzekazaniudoużytkukolejnychważnychinwestycji.Były
koncerty,festynyizabawyludowe.
Zarazpowojniewlatach1944-1948,piszącoIIRPodrzucanocoprawdakon-
cepcjesanacyjneinarodowe,alepodkreślanorolęiznaczenietradycjilewicowych
idemokratycznych,nietylkokomunistycznych.Wmiaręjednakupływuczasu,ko-
muniścizPPR-ueliminowaliopozycjęcodefactoostateczniedoprowadziłodoli-
kwidacjiPSL-uinawetw1948rokuPPS-u.Rozpoczynającysięokresstalinizmu
oznaczałterrorinarzucaniePolscewzorcówradzieckich,atooznaczałom.in.wal-
kęztradycjaminiepodległościowymi.Publicyściihistorycywystępującyzpozycji
marksistowsko-leninowskich,nawiązywalidopublikacjihistorycznychihistoriografii
radzieckiej.Odbudowępaństwapolskiegow1918rokuwidzianojakobezpośredni
skutekzwycięstwarewolucjipaździernikowej.PonurąrolęodegrałUrządKontroli
Prasy,PublikacjiiWidowisk.KrytykowanowszystkichprzywódcówIIRP,łącznie
zI.DaszyńskimiW.Witosem,aoPiłsudskimpisanojakooagencieaustriackim-nie-
mieckimwprowadzającympo1926rokuustrójfaszystowski.
WPolscepośmierciStalina,odwilżzaczęłasiędopierow1955roku.Wnowychwa-
runkach,szczególniepopaździernikowymplenumKCPZPRw1956rokuipopowrocie
dowładzyWładysławaGomułki,możliwebyłorozpoczęcieszerszejiniecobardziej
obiektywnejocenyIIRP.Dochodziłodoostrychsporówipolemik,aledotychczasowe
poglądypartiiwtejsprawiepozostawałypraktyczniebezzmian.NaVIIIPowszechnym
ZjeździeHistorykówPolskichwKrakowiew1958rokureferatopowstaniuIIRPwy-
głosiłHenrykJabłoński,historykiczynnypolityk,któryznowupodkreśliłrolęrewolu-
cjipaździernikowejwodzyskaniuniepodległościw1918roku.NaIIIZjeździePZPR
wmarcu1959rokumówionooniebezpieczeństwierewizjonizmuzagrażającemuide-
ologiimarksistowskiej,auroczyścieobchodzoneXX-leciePRL-uw1964rokubyło
okazjądokolejnychatakównaokresmiędzywojenny.Badaniahistorycznezostałyjed-
nakpodjęte.Ukazywałysię,choćczęstozdużymitrudnościami,zewzględunacenzurę,
nowepracenatematIIRP(Czubiński,1988,s.32-33,39).
Przełomem,wedługA.Czubińskiego,byłjednakdopierorok1968.Konsekwencją
wydarzeńmarcowychbyłyzmianywpolityceideologicznej.Corazczęściejzwraca-
nouwagęnaaspektynarodowe.Rozwijałasiępublicystykahistoryczna.Zbliżająca
sięrocznica50-leciaodbudowypaństwamogłabyćdoskonalewykorzystanadotych
