Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
A.Gromkowska-Melosik,Z.Melosik(red.nauk.),Kulturapopularna:kontekstyteoretyczneispołeczno-kulturowe,
Kraków2010
ISBN:978-83-7587-579-9,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2010
Z.Melosik.Kulturapopularna,walkaoznaczeniaipedagogika
11
StuartHallwyróżniawtymkontekścietrzymożliwesposobydekodowania
tekstuprzezodbiorcę.Pierwszypoleganadekodowaniutekstuwkategoriach
tegosamegoukładuodniesienia,wktórymbyłzakodowany.Odbiorcafunkcjo-
nujewówczaswramachkodudominującego.Drugisposóbdekodowaniajestcał-
kowiciesprzecznyzintencjaminadawców.Następujewtedydekontekstualizacja
preferowanegokoduiprzeniesienietekstudoalternatywnegoukładuodniesie-
nia.Odbiorcafunkcjonujewramachkoduopozycyjnego.Trzecisposóbnazy-
waHalldekodowaniemnegocjowanym.Zawieraonomieszankęadaptacyjnych
iopozycyjnychelementów.Najczęściejpolegatonauznaniuuprawomocnienia
dominującychdefinicjiiznaczeńnapoziomieabstrakcyjnym,przyjednoczesnym
wykorzystywaniu„własnychzasad”napoziomie„sytuacyjnym”.Wwarunkach
lokalnychipartykularnych,wramach„logikisytuacyjnej”dominującaideologia
jest„przecinanasprzecznościami”inieodgrywajużdecydującejroli10.
JohnFiskezauważa,żenapłaszczyźniekulturypopularnejrzadkowystępu-
jepierwszyzwymienionychsposobówdekodowaniatekstu.Wynikatomiędzy
innymizfaktu,żekulturamacharakterintertekstualny.Stanowionaukładzna-
czeńniestabilnyinieustalony,dynamiczny.Tekstykulturypopularnej–jakjuż
stwierdzono–nigdyniesąjednoznaczneiostateczne;sąnatomiastpełne„luk”,
„nieadekwatności”i„sprzeczności”.Nabierająznaczeniadopierowokreślonym
kontekścieprzestrzennymiczasowym;wtrakcie„określonegosposobuczytania”.
Tekstpopularnystanowizawszepłaszczyznęwalkimiędzydyskursami„zamyka-
nia”i„otwierania”,toznaczyhomogenicznościpreferowanychprzezdominujące
grupyznaczeńiheterogenicznościsposobówjego„oddolnego”odczytywania.Na-
stępujewówczaskonfrontacjawładzy„odgórnego”narzucaniaznaczeńzwładzą
„oddolnego”ichwytwarzania11.
DlaFiske’azatemkulturapopularnaistniejegłównienapłaszczyźniesemio-
tycznej,którajestterenemnieustającejwalkihomogenizacjizróżnicąorazkon-
sensuzkonfliktem.Grupydominująceusiłująstworzyćwspołeczeństwie„nie-
wyartykułowanykonsens”,którymastanowićpodstawędlaakceptacjispójnego
układuznaczeńitożsamości,awkonsekwencji–dlazachowaniastatusquo.
Działaniatezmierzajądowyeliminowaniakonfliktówi„umieszczeniaróżnic
społecznychwstrukturzekomplementarności”.Mamytuwięcdoczynienia
zpróbąhomogenizacji,integracjiicentralizacjisemiotycznejorazspołecznej
władzyw„centrum”.Zkoleigrupypodporządkowaneopierająsiętymprocesom
przezpraktykowanie„władzybyciaodmiennym”.Konstruującwramachkul-
turypopularnejwłasneznaczenia,przyjemnościitożsamości,praktykująwten
sposóbpolitykęiwładzęreprezentacji.ZdaniemFiske’a,kulturapopularnajest
niesłuszniekrytykowanazato,żeoferujejakobyjedyniedrogęucieczkiodreal-
negoświata.Krytycyunikająpostawieniakluczowychpytań,np.:odczegosię
10S.Hall,Encoding/Decoding...,op.cit.,s.136–137.
11Ibidem,s.124,126.
