Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
A.Wojciuk,Kulturawteoriachstosunkówmiędzynarodowych
27
potęgiibezpieczeństwa,awedługneoliberałówwjęzykubezwzględnychzys-
kówpolitycznychiekonomicznych.Skorofundamentalneinteresysąpodobne
dlawszystkichpodmiotówstosunkówmiędzynarodowych,toewentualneróż-
nicekulturowewystępującemiędzynimimogąbyćcoprawdaciekawostką,
jednaksąnieistotnedlabadańmiędzynarodowch.Wprzypadkuobupodejść
podmioty(jednostkiiantropomorfizowanepaństwa,rzadziejinniantropomor-
fizowaniuczestnicy)iichinteresybyłytraktowanejakodane,poszukiwano
natomiastwynikówinterakcjimiędzynimiwróżnychsytuacjach.
Wczasiezimnejwojnywteoriistosunkówmiędzynarodowychodniesie-
niadokulturyjakoczynnikamogącegomiećwpływnastosunkimiędzynaro-
dowezdarzałysięrzadkoimiałybardzoograniczonyzasięg.Wartowtym
miejscuwspomniećostudiachnadkulturąstrategiczną,podjętychwramach
szerokorozumianegopodejściarealistycznego
5
.W1977rokuukazałasię
wamerykańskimośrodkuanalitycznymRANDgłośnaanalizaJackaSnydera
TheSovietStrategicCulture:ImplicationsforLimitedNuclearOptions.Niebyłtoco
prawdatekstteoretyczny,jednakzawierałistotnewątkiotakimcharakterze.
Utrzymującogólnezałożeniarealizmu,autorprzekonywał,żeanisowieccy,ani
amerykańscystratedzyniesąwolnymiodwpływówkulturyirozmaitych
prekoncepcjiteoretykamigier,samezaśdoktrynystrategicznerozwinęłysię
wodmiennychkontekstachorganizacyjnych,historycznychipolitycznych
wodpowiedzinaróżneograniczeniasytuacyjneitechnologiczne.Dlatego
błędembyłobyzakładać,żeprzeciwnikwmechanicystycznysposóbdopasuje
siędoamerykańskichmodeliracjonalnegoaktora,stosowanychwsymulacjach
konfrontacjinuklearnejopartychnateoriigier.Snyderjużwówczaspisał
oprocesiesocjalizacjimającymwpływnaprzekonania,postawyizachowania
strategów,dlaktórychwłaściwympoziomemodniesieniajestwłaśniekultura,
aniepolityka
6
.Interesujące,żekulturęwłączonowłaśniedotychwątków
namysłuteoretycznego,któremiaływówczasnajwiększeznaczenieużytkowe
iwktórychbłądmógłoznaczaćzagładę-doanalizystrategiinuklearnych
7
.
Nienależyjednaktegoruchuprzeceniać.DwalatapopublikacjiSnydera
ukazałasięsłynnapracaKennethaWaltza,kompendiumneorealizmu,która
całkowicieignorowałaróżnicekulturowemiędzypaństwami.TowłaśnieTheory
ofInternationalPoliticswywarłaprzemożnywpływnarozwójteoriistosunków
międzynarodowychkońcazimnejwojny
8
.Neorealizmstrukturalnywwydaniu
5
Wątekbadańnadkulturąstrategicznązostaniewtymmiejscupotraktowanyogólnie,
szczegółowoproblematykataomówionajestbowiemwtymtomiewtekścieBolesława
BalcerowiczaKulturawsferzewojskowości-odkulturystrategicznejdozwrotukulturowego.
6
J.L.Snyder,TheSovietStrategicCulture:ImplicationsforLimitedNuclearOptions,Santa
Monica,CA1977,s.v.
7
Więcejnatematpojęciakulturystrategicznejw:J.Czaputowicz,Bezpieczeństwo
międzynarodowe.Współczesnekoncepcje,Warszawa2012,s.172-174.
8
K.Waltz,TheoryofInternationalPolitics,NewYork1979.
